Türk Psikoloji Dergisi; 2019;34(84):93-110
Psikolojik Belirti ve Duygulanımda Özgün Yönelim, Umut ve Canlılığın Rolü: Bir Klinik Örneklem İncelemesi
B Yalçındağ, Y Kahya
Nuh Naci Yazgan Üniversitesi, Kayseri
Psikolojik işleyişin önemli bir göstergesi olan psikolojik belirtiler; özgün yönelim, umut düzeyi, canlılık hissi ve duygulanım
ile de yakından ilişkilidir. Buradan hareketle, mevcut çalışmanın amacı, özgün yönelim ile psikolojik belirtiler arasındaki
ilişkiyi umut, canlılık, olumlu ve olumsuz duygulanım açısından bir süreç içerisinde incelemektir. Araştırmanın örneklemi,
çeşitli psikolojik yakınmaları nedeniyle psikolojik/psikiyatrik bir yardım almakta olan 99 kişiden oluşmaktadır. Örnekleme
ait yaş ortalaması 30.96 (SD = 8.06) olup katılımcıların 59’u kadın, 40’ı ise erkektir. Araştırmanın amacı kapsamında; demografik
bilgi formu, Özgünlük Ölçeği, Umuda Yatkınlık Ölçeği, Öznel Canlılık Ölçeği, Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği
ile kısa semptom envanterinden oluşan ölçek seti psikolojik/psikiyatrik yardımı sağlayan uzman tarafından katılımcılara
iletilmiştir. Eksik bilgileri nedeniyle çıkarılan 12 kişinin ardından PROCESS makrosu ile yürütülen iki seri aracı analiz sonuçlarına
göre; özgünlük ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişki, umut veya olumlu duygu aracılığından etkilenmemektedir.
Buna karşın, özgünlük ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişki, canlılık veya olumsuz duygu aracılığıyla sürdürülmektedir.
İki aracılı dolaylı ilişkilere bakıldığında ise, özgünlük ve buna bağlı olarak umut ve canlılığın yüksek olmasının olumlu
duygu durumunu yükselterek psikolojik belirtileri düşürdüğü görülmüştür. Bu süreçte, canlılık aynı zamanda olumsuz duygulanımı
düşürerek de psikolojik belirtilerdeki düşüşle ilişkiyken umudun olumsuz duygulanım üzerinde anlamlı bir etkisi
bulunamamıştır. Elde edilen bulgular, psikolojik belirtilerle ilişkili olabilecek olumlu değişkenlerin incelenmesi; psikolojik
sağlamlık için gerekli olan koruyucu faktörlerin belirlenmesi ve müdahale alanına dahil edilebilmesi açısından tartışılmıştır.
The Role of Authentic Orientation, Hope and Vitality in Psychological Symptoms and Affect: Investigation in a Clinical Sample
Psychological symptoms, as important indicators of psychological functioning, have been closely related with authentic orientation,
hope, subjective vitality, and affect. Thus, the purpose of the current study was to examine the relationship between
authentic orientation and psychological symptoms with regard to hope, vitality, positive and negative affect. The sample of the
study was composed of 99 participants (59 females, 40 males) who were under a psychological/psychiatric treatment due to
their various mental health problems (Mage = 30.96, SDage = 8.06). A mental health professional distributed a demographic information
form, The Authenticity Inventory, Adult Dispositional Hope Scale, Subjective Vitality Scale, Positive and Negative
Affect Scale, and Brief Symptom List to the participants. After the exclusion of 12 participations due to missing information,
two-serial-mediator analyses using PROCESS macro indicated that the relationship between authenticity and psychological
symptoms was not mediated by hope, or positive affect but by subjective vitality and negative affect. According to the indirect
effects of two serial mediators, authenticity predicted increase in hope and vitality, which in turn related to increase in positive
affect that was associated with decrease in psychological symptoms. In this process, vitality was also associated with decrease
in negative affect and in turn decrease in psychological symptoms while the hope was not related to negative affect. Findings
were discussed in terms of positive psychology constructs in relation to psychological symptoms, identification of protective
factors for psychological resilience and integration of positive psychology constructs to the interventions.