Türk Psikoloji Dergisi; 2019;34(83):44-56
Ardışık İki Dilli Yetişkinlerde Ünlü Fonemlerin Algılanması
D Erdener, D Burnham
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Kıbrıs
Bu çalışmada, ikinci dili erken edinmenin kısa süreli ünlü ses fonemlerini algılamaktaki etkisi iki iki dilli ve bir
kontrol grubu (Türkçe-İngilizce erken iki dilliler, Türkçe-İngilizce geç iki dilliler ve İngilizce
konuşan tek dilli
kontrol grubu) katılımı ile incelenmiştir: Uyaran olarak İngilizce, Türkçe ve Tay dilinden kaydedilen kelimelerden
türetilmiş izole formda ünlü fonemleri kullanılmıştır. Sonuçlarda sadece Tay diline özgü fonemlerin olduğu uyaran
çiftlerinde hem fonolojik hem de fonetik süreçlerde fark bulunmuştur. Sonuçların gösterdiği gibi, özellikle okuma
dönemi öncesinde edinilmiş olması ikinci dile ait fonem kategorilerine karşı bir hassasiyet geliştirmektedir. Ancak
ikinci dil hassas dönem ve/veya okuma becerilerinin ediniminden sonra öğrenilmişse –fonetik süreçle ilişkili olduğu
düşünülen– bu fonolojik temelli hassasiyet gözlemlenmemektedir. Elde edilen bulgular hem teorik hem de olası
uygulama alanları çerçevesinde tartışılmıştır.
Perception of Vowels in Sequential Bilinguals
We investigated the effect of early exposure to a second language on the perception of isolated vowel contrasts with
three groups: Turkish-English early bilinguals, Turkish-English late bilinguals, monolinguals. As stimuli, we used isolated
forms of vowels from English, Turkish and Thai. Results revealed that for Thai-only native contrasts, a significant
difference was observed between late and early bilinguals for both phonetic and phonological levels of processing
suggesting that acquisition of a second language prior to reading skills acquisition paves the way for sensitivity to
non-native vowel contrasts. Findings are discussed in the light of theoretical considerations as well as in terms of applied
settings such as second language learning and teaching.