Bu çalışmanın amacı, toplumumuzda tiksinti, öfke, utanma, üzüntü ve mutluluk duygularının durumsal tetikleyicileri hakkında fikir edinmek ve bu duyguları tetiklemek için senaryolar geliştirmek ve etkililiğini test etmektir. Çalışma iki aşamada yürütülmüştür. İlk aşamada, katılımcılardan, kendilerinde tiksinti, öfke, utanma, üzüntü ve mutluluk duygularını tetikleyen öncül durumları tanımlamaları istenmiştir. Bu tanımlardan yola çıkarak, yargıcılar, hedef duyguyu tetikleyen durumları içeriklerini dikkate alarak kategorilendirmişler ve her bir kategoriyi içeriği tanımlayacak şekilde adlandırmışlardır. Kategorilerin ve adlandırmaların anlaşılırlığını test etmek için farklı bir yargıcı grubu, katılımcılar arasından rastgele seçilmiş kişilere ait duygu tetikleyen öncül durumları değerlendirmişler ve bu kategorilere atamışlardır. Böylece toplumumuzda tiksinti, öfke, utanma, üzüntü ve mutluluk duygularını tetikleyen durumlar belirlenmiştir. Bu duyguları tetikleyen durumlardan yola çıkarak beş ayrı senaryo oluşturulmuştur. İkinci aşamada, senaryoların etkililiğinin test edilmesi planlanmıştır. Farklı bir katılımcı grubundan, her bir senaryoyu kahramanının yerinde kendilerinin olduğunu hayal ederek okumaları ve duygusal deneyimlerini duygunun farklı ölçütlerine göre değerlendirmeleri (değerlik, pozitif ve negatif duygulanım, ayrıklık, uyarılmışlık) istenmiştir. Bulgular, bütün senaryoların hedeflenen duyguları tetiklediğini, kabul edilebilir düzeyde uyarılma ve değerlik sağladığını, hedeflenen duygu ile ilişkili olarak pozitif veya negatif duygulanımın anlamlı olarak farklılaştığını göstermiştir. Bulgular, senaryoların ileride yapılacak araştırmalarda hedeflenen duyguları tetiklemek için kullanılabileceğine işaret etmektedir.

The main goal of the present study was to have an idea about antecedent events of disgust, anger, shame, sadness and happiness in our society. Besides, to elicit these emotions, it was aimed to develop scenarios and test the effectiveness of them. The study was conducted in two stages. In the first stage, participants described events that had caused them to feel disgust, anger, shame, sadness and happiness. Based on these descriptions, by considering their contents, the judges grouped antecedent events which induced targeted emotions and they named the each delineative category. To test the comprehensibility of the categories and their names, different judge groups evaluated the categories and assigned antecedents to each emotion belonging to randomly selected participants of these categories. In this way, in our culture the antecedents of disgust, anger, shame, sadness and happiness were determined. Taking account of the most frequently mentioned antecedents of emotions, scenarios were composed. In the second stage of the study, the effectiveness of the scenarios were tested. The participants were asked to read the scenarios imagining as if they were protagonist and to rate their emotional responses according to several emotional criterias (valence, discreteness, arousal, positive and negative affect). Results indicated that all of the scenarios elicited the target emotions and theoretically reasonable emotions in terms of valence and arousal. Furthermore, all scenarios differed in terms of positive and negative affect related with positive and negative emotions. The results demonstrated that these scenarios can be used to elicit the targeted emotions in the researches which would be conducted in the future.