Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi; 2019;9(54):689-705
Belirti Tarama Listesi’nin (SCL-90) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması: Mokken Ölçekleme Analizleri
H Koğar
Akdeniz Üniversitesi, Antalya
Bu araştırmanın amacı, SCL-90’ın orijinal faktör yapısını Türkiye örneklemi üzerinde Mokken
ölçekleme analizleri kullanarak incelemektir. Ayrıca ailenin birbirine olan bağı ve çocuklukta travma
yaşama durumu değişkenleri dikkate alınarak hipotezler geliştirilmiş ve test edilmiştir. Boyutlar arası
ilişkiyi ortaya koymak amacıyla korelâsyon katsayıları hesaplanmıştır. Bu araştırmanın çalışma
grubunu 460 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Ölçeğin dokuz boyut ve 90 maddeden oluşan
yapısının doğrulanıp doğrulanmadığını belirlemek amacıyla Mokken ölçekleme analizi kullanılmıştır.
Ölçeğin güvenirliğinin belirlenmesinde Molenaar-Sijstma ve Cronbach alfa güvenirlik katsayıları
hesaplanmıştır. Doğrulayıcı analizler doğrultusunda ölçekten çıkartılan 11 madde sonrasında
boyutlardaki yerini koruyan 72 maddenin Hi katsayıları .30 - .57 arasında değişmektedir. Ayrıca H
katsayıları ise .37 - .50 arasında değişmektedir. Bu bulgular daha önce belirlenen 9 boyutlu yapının
doğrulandığını göstermektedir. Bu araştırma ile Belirti Tarama Listesi’nin (SCL-90) 79 madde ve dokuz
boyut ile faktör yapısının sağlandığı ve yüksek geçerlik ve güvenirliğe sahip olduğu belirlenmiştir.
The Validity and Reliability Study of the Symptom Checklist (SCL-90): Mokken Scale Analysis
The purpose of this study is to examine the factor structure of the original SCL-90, using
mokken scaling analysis on Turkey sample. Also, in order to obtain evidence of construct validity,
hypotheses were developed and tested by taking into account the family's relation to each other and
trauma in childhood. The study group consisted of 460 university students. Mokken scaling analysis
were used to determine whether the scale had nine dimensions and 90 items. According to the first
confirmatory analysis, after 11 items removed from the scale, the Hi coefficients of the 72 items that
remained in the dimensions ranged from .30 to .57. Also, H coefficients vary between .37 - .50. These
findings indicate that the 9-dimensional structure previously determined was confirmed. With this
study, it was concluded that the Symptom Checklist’s (SCL-90) factor structure validated with 79 items
and nine dimensions. SCL-90 has high validity and reliability.
Keywords. validity, reliability, the semptom checklist, mokken scale analysis