Addicta: The Turkish Journal on Addictions; 2019;6(2):387-402
Sigara Bırakma Başarısı Öngörü Ölçeği: Geliştirme ve Geçerlik, Güvenirlik Çalışması
Y Aydemir, Ö Doğu, C Dede, N Çınar
Sakarya Üniversitesi, Sakarya
Bu çalışma, “Sigara Bırakma Başarısı Öngörü Ölçeği”nin (SBBÖÖ) geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirliğinin test
edilmesi amacı ile yapıldı. Çalışma, kurum izni ve etik kurul onayı alındıktan sonra bir eğitim ve araştırma
hastanesinin sigara bırakma polikliniğine başvuran bireylerle Mart 2017-2018 tarihleri arasında gerçekleştirildi.
Çalışmanın örneklemini 148 erişkin birey oluşturdu. Test-tekrar test güvenirliği ise 34 kişi ile yapıldı. Veriler
araştırmacılar tarafından hazırlanan soru formu ve kapsam geçerliği yapılan SBBÖÖ kullanılarak toplandı.
Ölçeğin geçerlik ve güvenirliği IBM SPSS 23 ve AMOS 23 programları ile değerlendirildi. Çalışmada Kendall’s
analizi, Barlett küresellik testi de (p < 0,001) anlamlı bulundu. SBBÖÖ’nün yapı geçerliğinin belirlenmesi
amacıyla açımlayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi uygulandı. SBBÖÖ’ye yapılan açımlayıcı faktör
analizi sonucunda ölçeğin 10 madde ve 2 faktörlü olduğu sonucuna varıldı. Ölçeğin Cronbach’s Alpha katsayısı
0,782 olarak ölçüldü. Test-tekrar test analizi, anlamlı bulundu. Geliştirilen Sigara Bırakma Başarısı Öngörü
Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit edildi.
Smoking-Cessation Success Prediction Scale: Development, Validity, and Reliability Study
This study has been conducted with the aim of testing the validity and reliability of the Smoking Cessation
Success Prediction Scale (SCSPS). The study was carried out between March 2017 to March 2018 with
individuals who had applied to the smoking and quitting polyclinic of an education and research hospital
after approval from the institution and the ethics committee. The sample of the study is comprised of 148
adult individuals. The test-retest method was conducted with 34 people. The data have been collected
using a questionnaire prepared by the researchers and the SCSPS, which has a valid scope. The validity and
reliability of the scale have been assessed using the programs IBM SPSS 23 and AMOS 23. In the study, the
validity-rate test result for the scope is 0.77, and Bartlett’s sphericity test is significant (p < .001). Explanatory
factor and confirmatory factor analyses have been performed to determine the structural validity of the
SCSPS. The result of the exploratory factor analysis concludes the scale to have 10 items and two factors.
The scale is shown to be reliable due to the results of Cronbach’s alpha coefficient and the test-retest. SCSPS
which developed was determined as a valid and reliable measurement tool.