Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi; 2019;9(53):523-545
Matematik Başarı Duyguları Anketi'nin (AEQ-M) Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışması
B Çalık, YÇ Aydın
Istanbul Medeniyet Universitesi, İstanbul
Bu çalışmanın amacı, Matematik Başarı Duyguları Ölçeği’ni (BDÖ-M) Türkçe’ye çevirmek ve ölçeğin
psikometrik özellikleri hakkında kanıt ortaya koymaktır. Ölçek önce Türkçe’ye, ardından İngilizce’ye geri
çevrilmiştir. Ölçeğe son şeklini vermeden önce üç ortaokul öğrencisi ile bilişsel görüşme yapılmış ve iki
alan uzmanından görüş alınmıştır. Çalışma grubunu, Ankara’da devlet ortaokullarında öğrenim görmekte
olan altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Ölçek sırasıyla 746 ve 2250 kişiden
oluşan iki ayrı çalışma grubuna uygulanmıştır. Doğrulayıcı Faktör Analizi, BDÖ-M’nin orijinal modele
uygun olarak yedi ayrı duygu boyutunu ölçtüğünü göstermiştir. Ek olarak birinci çalışma grubu için her
bir duygu boyutunun test kaygısı ile ilişkisi incelenmiştir. Sınav kaygısı ile BDÖ-M ölçeğindeki negatif
duygular (öfke, kaygı, umutsuzluk, bıkkınlık, ve utanç) arasında pozitif anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Her
bir duygu boyutunun güvenirliği hakkında bilgi sağlamak için ise Cronbach alfa katsayıları incelenmiş ve
değerlerin .82 ve .93 arasında değiştiği görülmüştür. Sonuç olarak, Türkçe’ye uyarlaması yapılan BDÖM’nin ortaokul öğrencilerinin matematik başarı duygularını ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu
söylenebilir.
Turkish Adaptation of Mathematics Achievement Emotions Questionnaire (AEQ-M): Reliability andValidity Study1
This study aimed to adapt Mathematics Achievement Emotions Questionnaire (AEQ-M) to
Turkish language and provide evidence for the psychometric characteristics of the instrument. The scale
was first translated to the Turkish and back translated to the English. Before finalizing the instrument,
cognitive interviews were done with three middle school students and expert opinions were obtained from
two experts in the field. Participants were sixth, seventh, and eighth grade middle school students in
Ankara, Turkey. The scale was administered first to 746 and then to 2250 students, in Study 1 and 2
respectively. Confirmatory factor analysis suggested the seven-factor emotion model consistent with the
original model. Besides, the relationships between each emotion and test anxiety were examined in Study
1 as further validity evidence. Positive and significant relationship appeared with negative emotions (i.e.,
anxiety, anger, shame, hopelessness, and boredom) of the AEQ-M. Cronbach alpha coefficients were high
and ranged from .82 to .93. Overall, the Turkish adaptation of AEQ-M yielded valid and reliable scores to
assess different mathematics achievement emotions of middle school students.