Türk Psikiyatri Dergisi; 2018;29(4):248-257
Dünya Sağlık Örgütü Yetiyitimi Değerlendirme Çizelgesi'nin (WHODAS 2.0) Türkçe Çevirisinin Geçerlik ve Güvenirliğinin Psikiyatri Hastaları ve Sağlıklı Kontrollerde İncelenmesi
DA Kunt, F Dereboy
Aydın Devlet Hastanesi, Aydın
Amaç: Bu çalışma WHODAS 2.0 Türkçe çevirisinin 36 soruluk uzun
ve 12 soruluk kısa versiyonlarının görüşmeci, özbildirim ve vekil
formlarından elde edilen yetiyitimi puanlarının psikometrik özelliklerini
incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Yöntem: Çeviri çalışmasının ardından, yaşları 18-65 arasında değişen
35 psikiyatri hastası ve 35 sağlıklı kontrolün yetiyitimi kendileri, bir
yakınları ve klinisyenler tarafından derecelendirilmiştir. Yetiyitimi
puanlarının geçerlik ve güvenirliğine ilişkin incelemelerde Student
t testi, ROC analizi, lojistik regresyon analizi, sınıfiçi ve Pearson
korelasyon analizleri, Cronbach alfa ve madde-toplam korelasyon
katsayıları kullanılmıştır.
Bulgular: Uzun formların üç türünden elde edilen genel yetiyitimi
puanlarının geçerlik ve güvenirlik katsayıları klinik örneklemde ve
kontrol örnekleminde yeterli düzeyde bulunmuştur. Kısa formlardan
elde edilen genel yetiyitimi puanlarının geçerlik ve güvenirliği, sadece
görüşmeci formunun klinik örneklemde kullanılması durumunda
istenilen düzeye ulaşmıştır. Alan yetiyitimi puanları için hesaplanan
geçerlik ve güvenirlik katsayıları klinik örneklemde genel olarak yeterli
veya kabul edilebilir sınırlarda; kontrol örnekleminde ise kabul edilemez
ölçüde düşük bulunmuştur.
Sonuç: Psikiyatri hastalarında ve normal popülasyonda genel
yetiyitimini ölçmek için WHODAS uzun formlarının her üçü de
elverişli araçlar niteliğindedir. WHODAS kısa formlarının görüşmeci
versiyonu klinik popülasyonda kullanıldığında uzun forma eş kalitede
ölçüm olanağı sağlayabilmektedir. Uzun formlardan elde edilen alan
puanları ve kısa formlardan elde edilen genel yetiyitimi puanları klinik
popülasyonda nitelikli bir ölçüm sağlayabilirken, genel popülasyonda
sağlayamamaktadır
Validity and Reliability of the World Health Organization Disability Assessment Schedule 2.0 (WHODAS 2.0) in Turkish Psychiatry Patients and Healthy Controls
Objective: The present study aimed to investigate psychometric
properties of a series of disability scores obtained from Turkish version
of the WHODAS 2.0 interviewer-, self- and proxy-administered forms
consisting of either 36 items or 12 items.
Methods: Following the translation, 35 patients with a psychiatric
diagnosis and 35 healthy controls between 18 and 65 years of age selfrated their functional impairment on the WHODAS. In addition, each
participant was rated by a relative and by one or two clinicians on the
pertinent WHODAS forms. In order to collect evidence for validity
and reliability of WHODAS general disability and domain scores, we
employed a series of Student’s t-tests, ROC analyses, logistic regression
analyses, intraclass and Pearson’s correlation analyses, Cronbach’s alpha
and item-total statistics.
Results: Regarding general disability scores, in both clinical sample
and healthy controls, all three types of 36-item WHODAS displayed
satisfactory or higher validity and reliability coefficients. On the other
hand, for 12-item version, only the interviewer-rated form demonstrated
satisfactory results only in the clinical sample. Domain disability scores
yielded by the 36-item forms were generally associated with adequate or
acceptable coefficients in the clinical sample, while the coefficients were
unacceptable in the control group.
Conclusion: The 36-item WHODAS interviewer-, proxy- and self-rated
forms are suitable to assess general disability in Turkish mental health
consumers and in healthy subjects. Among the 12-item WHODAS
forms, the interviewer-rated form emerges as the sole instrument with
comparable validity and reliability for measuring general disability in
psychiatric patients. The domain disability scores derived from the long
form and general disability scores derived from the short form is suitable
for evaluating clinical subjects, but not healthy subjects.