Özgecilik, bireyin kendisi için kayba veya zarara yol açan, ancak diğerlerine fayda sağlayan davranışların sergilenmesi anlamına gelmektedir. Doğal seçilim sonucu, bireylerin, kendi çıkarlarını gözetecek şekilde davrandığı, bu davranış örüntülerinin de gelecek kuşaklara aktarıldığı varsayılmaktadır. Ancak, insanlarda özgeci davranış tüm kültürlerde ve oldukça geniş bir yelpazede gözlenmektedir. Bu çalışmada insan özgeciliğinin kökenini açıklamak üzere ortaya atılmış evrimsel yaklaşımlar sistematik bir şekilde incelenmektedir. Bu çerçevede akraba seçilimi, karşılıklı özgecilik ve masraflı sinyalleşme kuramları, insan dâhil tüm canlılarda gözlenen özgeci davranışın evrimine dair çeşitli biyolojik açıklamalar sunmaktadır. Akraba seçilimi kuramı, özgeci davranışın bireyin genlerini paylaştığı akrabalarına fayda sağlayarak genlerinin gelecek kuşaklara aktarılma olasılığını artırdığını savunur. Karşılıklı özgecilik kuramına göre bireyin diğerlerine yaptığı yardımların karşılığı onlarda gelecekte alacağı yardımlardır. Masraflı sinyalleşme kuramı, özgeci davranışın bireyin sahip olduğu kaynakları sergileyerek eş bulma şansını artırarak bireye fayda sağlayabileceğini belirtir. Grup seçilimine ve kültürel seçilime dayanan yaklaşımlar ise insan özgeciliğinin diğer canlılardan nitel olarak farklı olduğunu savunmaktadır ve daha farklı evrimsel mekanizmalar önermektedir. Grup seçilimi kuramı, özgeci davranışın getirdiği işbirliğinin, özgeci bireylerden oluşan grupları diğer gruplarla rekabette avantajlı hale getirdiğini savunmaktadır. Kültürel seçilime dayanan kuramlar da, özgeci davranışın gruplar arası rekabet nedeniyle adaptif hale geldiğini, ayrıca bu davranışların kültürel normlar olarak aktarıldığını iddia etmektedir. Bu çalışmada bu iki farklı yaklaşıma sahip kuramlar tanıtılmakta, temel varsayımları ve yaklaşımlara destek sağlayan görgül çalışmalar sunularak yaklaşımların güçlü ve zayıf yanları tartışılmaktadır.

Altruism is defined as the behaviors which causes loss or damage for the individual, but provides benefit for others. It is assumed that natural selection causes individuals to act according to their own interest and such patterns of behavior to be transferred to the future generations. However, altruistic human behavior is observed in all cultures and in a wide array. In this paper, the evolutionary approaches which are proposed to explain the origin of human altruism are systematically examined. In this framework, theories of kin selection, reciprocal altruism and costly signaling present biological explanations for the altruistic behaviors that are observed in all species, including humans. Kin selection theory defends that altruistic behavior increases the probability of passing one’s genes to next generations by providing benefit to their relatives with whom they share genes. Reciprocal altruism theory states that altruism provides benefit by future help one recevies from those he/she helped. Costly signaling theory argues that altruistic behavior increases individuals’ chance of mating by enabling them to exhibit their resources. On the other hand, the approaches that are based on group selection and cultural selection defend that human altruism is qualitatively different from that of other species and propose different evolutionary mechanisms. Group selection theory argues that the cooperation provided by altruism ensures the group’s advantage in intergroup competition. Theories based on cultural selection, in addition, state that altruistic behaviors can be transmitted as cultural norms. The main assumptions and the empirical studies that support the theories with these two approaches are presented and their strong and weak point are discussed.