Nöropsikiyatri Arşivi; 2018;55(4):364-369
İlaç Kullanmayan Panik Bozukluğu Hastalarında Kalp Hızı Değişkenliğinin Değerlendirilmesi
GŞ Durdu, M Kayıkcıoğlu, Ş Pırıldar, T Köse
Çiğli Bölge Eğitim Hastanesi, İzmir
Amaç: Panik bozukluğunda otonomik işlevlerin etkilendiği bilinmektedir.
Kalp hızı değişkenliği (KHD) otonomik işlevlerin değerlendirilmesinde
güvenilir ve invaziv olmayan bir yöntemdir. Bu çalışmada, psikotrop
kullanmayan panik bozukluğu (PB) hastalarında 24 saatlik KHD
araştırılması ve sağlıklı kontroller ile karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Otuz iki (Ortalama yaş 33,12±11,94 yıl, 20 kadın ve 12 erkek) ilaç
almayan (en az iki haftadır; fluoksetin için üç hafta) ve DSM-4 kriterlerine
göre PB tanısı konmuş hasta çalışmaya dâhil edildi. Kontrol grubu yaş ve
cinsiyet bakımından eşlenmiş kardiak, endokrin (diyabet dâhil) ve nörolojik
hastalığı olmayan 24 sağlıklı katılımcıdan oluşturuldu (ortalama yaş
33,45±8,6, 17 kadın, 7 erkek). Hasta ve kontrol grubuna SCID-I, Hamilton
Depresyon Değerlendirme (HAM-D), Hamilton Anksiyete Değerlendirme
(HAM-A), Panik Bozukluğu Şiddet Ölçeği (PBŞÖ) ve Kaygı Duyarlılığı
İndeksi-3 (KDI-3) ölçeği uygulandı. Psikiyatrik değerlendirmelerin ardından,
katılımcılara 24 saatlik Holter EKG değerlendirmesi, KHD zaman ve frekans
bağımlı parametreleri de elde edilecek biçimde uygulandı.
Bulgular: RMSSD ve pNN50 kontrol grubuna göre azalmıştı, ancak
aradaki fark istatistiksel açıdan anlamlı değildi (p=0,229, p=0,571).
Çalışmamızın sonucunda, PB grubunda Holter EKG ile saptanan KHD
değerleri sağlıklı kontrollerden farklı bulunmadı.RMSSD, pNN50 ve
HF uykuda parasempatik baskınlığını gösterecek biçimde (p=0,0001)
ve sempatik aktiviteyi gösteren LF her iki grupta uykuda anlamlı olarak
artmıştı (p=0,0001), ancak gruplar arasında anlamlı fark yoktu (p=0,905).
İlişki analizlerinde PB grubunda hastalık başlangıç yaşı ile HF değeri
arasında negatif korelasyon (p=0,004) bulunurken, LF/HF ile pozitif
korelasyon bulundu. (p=0,007) Sigara içen ve içmeyenler KHD değerleri
açısından karşılaştırıldığında her iki grupta da sigara KHD’yi anlamlı olarak
azaltmaktadır [SDNN (p=0,18)].
Sonuç: Panik bozukluğu grubunun KHD parametrelerinin kontrollerden
farklı olmadığı saptandı. KHD ve PB ilişkisinin aydınlatılması için KHD’yi
etkileyecek faktörlerin en aza indirgenmesi ve günlük yaşam aktivitesini
yansıtan daha fazla sayıda uzun süreli 24 saatlik Holter EKG çalışmalarına
ihtiyaç vardır.
Evaluation of Heart Rate Variability in Drug Free Panic Disorder Patients
Introduction: It is well-known that autonomic function is impaired
in panic disorder (PD). Heart rate variability (HRV) is a reliable and
noninvasive method to evaluate autonomic functions. The aim of this
study is to evaluate 24-hour heart rate variability (HRV) parameters in
drug-free panic disorder patients. These results are compared with those
obtained from healthy controls.
Methods: Thirty-two (mean age 33.12±11.94 years, 20 female, 12 male)
drug-free patients for at least 2 weeks, (for fluoksetin 3 weeks) diagnosed
with panic disorder (PD) on the basis of DSM-IV criteria were included in
the study. The control group comprised of 24 age and gender-matched
healthy individuals (mean age 33.45±8.6 years, 17 female and 7 male)
without any cardiac, endocrine (including diabetes), and neurological
disease. Two groups were evaluated for any axis-I diagnosis with SCID-I. We
used Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D), Hamilton Anxiety Rating
Scale (HAM-A), Panic Disorder Severity Scale (PDSS) and Anxiety Sensitivity
Index-3 (ASI-3) tests in both groups. After the psychiatric evaluation 24
hours Holter ECG monitoring was performed in all participants for the
determination of HRV including frequency and time domain parameters.
Results: The time domain RMSSD and PNN50 values tended to be lower
in panic patients but this difference did not reach significance (p=0.229,
p=0.571). There was no significant difference in mean values for all time
and frequency domain HRV measures over the total 24-hours recording
between patients and controls. RMSSD, pNN50 and HF was increased
to reflect the parasympathetic predominance in the sleeping period
(p=0.0001) but there was no significant difference between groups.
However LF value which showing sympathetic activity was increased
significantly in healthy control and patients in the sleeping period
(p=0.0001) but there was no significant difference between two groups
(p=0.905). Correlation analysis in the panic disorder patients presented a
negative correlation between disease age at onset HF value (p=0.004) and
positive correlation between LF/HF value (p=0.007). When both smokers
and non-smokers were compared in terms of HRV values, smoking
significantly decreased HRV in both groups [SDNN (p=0,18)].
Conclusion: HRV parameters of panic disorder patients were not different
from healthy controls. To better clarify the effects of panic disorder on HRV,
factors effecting HRV should be minimized and more Holter ECG studies
with longer records should be obtained to reflect the daily life activities.