Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi; 2018;2(4):319-344
Pozitif ve Negatif Yönelimli Bilişsel, Duyuşsal ve Somatik Empati Ölçeği: Çocuk ve Ergen Sürümünün Türk Kültürüne Uyarlama Çalışması
H Yılmaz
Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi, Kırgızistan
Son yıllarda toplumda her kesimden insanın üzerinde en çok konuştuğu ve pek çok araştırmaya konu olan psikoloji kavramlarından bir tanesi empatidir. En son yayınlarda, empatinin boyutları ve çeşitleri konusunda yeni görüşler ileri sürülmüş, bilişsel ve duyuşsal empatiye somatik empati boyutu dâhil edilmiştir. Raine ve Chen (2018)’de empatinin, negatif ve pozitif boyutlarının olduğunu ileri sürmüş ve çocuklar için bilişsel, duyuşsal, somatik empatinin negatif ve pozitif boyutlarını da ölçebilen bir araç geliştirmiştir. Bu araştırmanın amacı, Raine ve Chen (2018) tarafından geliştirilen Çocuklar için Bilişsel, Duyuşsal ve Somatik Empati Ölçeği’nin Türk kültürüne uyarlamasını yapmaktır. Araştırmanın örneklemini ortaokul 7. sınıfta öğrenim gören 402 ve 385 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak Türkçe’ye çevirisi yapılan “The Cognitive, Affective and Somatic Empathy Scales (CASES) for Children” ölçeğinin yanında, uyum geçerliğini sınamak için, Çocuklar için Empati Ölçeği (ÇEMÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde, örneklem sayısının faktör analizine uygunluğu Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) katsayısı ile verilerin çok değişkenli normallik şartı ise Bartlett Testi ile incelenmiştir. Yol katsayılarının anlamlılığı T-Testi ile sınanmış, ölçeğinin yapı geçerliliğini kanıtlamak amacıyla AFA ve DFA analizleri uygulanmıştır. Araştırmanın sonunda ölçeğin iki, üç ve altı boyutlu yapısı kanıtlanmış, tüm boyutlar için Ki-Kare, CMIN/DF, NFI, TLI, IFI, RMSEA, GFI, AGFI, RMR indekslerinin oldukça iyi olduğu saptanmıştır. Her boyut ve ölçeğin geneli için hesaplanan iç tutarlık katsayıları da 0.88 ile 0.97 arasında değişmektedir. Ayrıca ölçeğin cinsiyet değişmezliği özelliğine sahip olduğu da tespit edilmiştir. Tüm bunların yanında uyarlanan ölçek ile uyum geçerliğine kanıt aramak için kullanılan Çocuklar için Empati Ölçeği arasında p<0.001 ve p<0.05 düzeyinde, pozitif yönde anlamlı ilişki bulunduğu saptanmıştır. Sonuç olarak Pozitif-Negatif Yönelimli Bilişsel Duyuşsal, Somatik Empati Ölçeği: Çocuk ve Ergen Sürümünün çok boyutlu yapısı ile psikolog, psikolojik danışman ve araştırmacılar tarafından kullanılabilecek, geçerli ve güvenilir bir araç olduğu kanaatine ulaşılmıştır.
Positive and Negative Oriented Cognitive, Affective and Somatic Empathy Scale: Child and Adolescent Edition Adaptation to Turkish Culture
In recent years, one of the concepts of psychology, which is the subject of many researches, is empathy. In the most recent publications, new ideas have been put forward on the dimensions and types of empathy, and somatic empathy has been included in cognitive and affective empathy. Raine and Chen (2018), also suggested that empathy had negative and positive dimensions and developed a means for measuring negative and positive dimensions of cognitive, affective and somatic empathy for children. The aim of this study was to adapt the The Cognitive, Affective, and Somatic Empathy Scales -CASES- for Children, developed by Raine and Chen (2018) into Turkish culture. The sampling of the research included in 402 and 305 students who are study in 7th grade. As a data collection tool, in addition to “The Cognitive, Affective, and Somatic Empathy Scales for Children”, “Empathy Scale for Children” was used in order to examine compliance validity. In the data analysis, the suitability of the number of samples for the factor analysis was examined by the Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) coefficient and the multivariate normality of the data was examined by Bartlett Test. Significance of road coefficients was examined by T-Test, and AFA and DFA analyzes were performed to prove the structure validity of the scale. At the end of the research, two, three and six-dimensional structure of the scale is proven, for all dimensions; Chi-square, CMIN / DF, NFI, TLI, IFI, RMSEA, GFI, AGFI, RMR indexes were found to be quite good. The internal consistency coefficients calculated for each dimension and scale vary between 0.882 and 0.973. In addition, it was found that the scale had gender invariance feature. Besides, it was found that there was a positive correlation between the adapted scale and the Empathy Scale for Children, which was used to search for evidence of compliance validity at p<0.001 and p<0.05 levels. As a result, it was concluded that the with the multidimensional structure of Positive and Negative Oriented Cognitive, Affective and Somatic Empathy Scale: Child and Adolescent Edition is a valid and reliable means that can be used by psychologists, psychological counselors and researchers.