Türk Psikiyatri Dergisi; 2018;29(2):122-130
Obsesif Kompülsif Bozuklukta Boyutsal Yaklaşım: Boyutsal Obsesif Kompülsif Bozukluk Ölçeği Türkçe’nin Psikometrik Özellikleri
Y Şafak, DS Öcal, K Özdel, E Kuru, S Örsel
Dışkapı Yıldırım Beyazit Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara
Amaç: Boyutsal Obsesyon Kompülsiyon Ölçeği (BOKÖ) obsesif kompülsif
bozukluktaki (OKB) farklı belirti kümelerinin belirti şiddetlerini
ölçen bir değerlendirme aracıdır. Bu çalışma kapsamında BOKÖ’nün
Türkçe formunun psikometrik özellikleri değerlendirilmiştir.
Yöntem: Hastanemiz, Dışkapı Yıldırım Beyazıt Psikiyatri Polikliniklerine
ardışık olarak başvuran ve DSM-IV-TR tanı ölçütlerine göre OKB
tanısı alan 96 kişi çalışmaya alınmıştır. Katılımcılara Boyutsal Obsesyon
Kompülsiyon Ölçeği (BOKÖ), Yale-Brown Obsesyon Kompülsiyon
Ölçeği (YBOKÖ), Padua Envanteri (PE) verilmiştir. Ölçek iç tutarlılığı
için Cronbach Alfa katsayısı ve madde toplam bağıntı katsayılarına
bakılmıştır. Faktör yapısını değerlendirmek için temel bileşenler analizi
yapılmıştır.
Bulgular: Ölçeğin iç tutarlılığını gösteren Cronbach Alfa değeri tüm ölçek
için 0,874’tü. Açıklayıcı faktör analizi sonuçları 4 faktörlü bir çözüm
ortaya koymuştur: “bulaş”, “sorumluluk”, “kabul edilemez düşünceler”,
“simetri” (cronbach alfa değerleri sırayla; 0,932, 0,933, 0,948, 0,921).
BOKÖ toplam puanının; YBOKÖ, PE toplam puanı ve alt ölçek puanlarının
her biri ile yüksek düzeyde bağıntılı olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: Ölçek iç tutarlılık istatistiklerine bakıldığında tüm ölçek için iyi,
alt ölçeklerin hepsi için mükemmel tutarlılık istatistikleri tespit edilmiştir.
Ölçeğin faktör yapısı orijinalinde önerilen 4 faktörlü yapı ile tam bir
uyum göstermiştir. Benzer ölçek ve alt ölçeklerle olan ilişkisi ölçek maddelerinin
iddia ettikleri yapıları değerlendirebildiğini düşündürmüştür.
Şu haliyle BOKÖ’nün Türkçe sürümünün boyutsal OKB belirtilerini
değerlendirmede etkin bir şekilde kullanılabileceği tespit edilmiştir.
Dimensional Approach to Obsessive-Compulsive Disorder: Dimensional Obsessive-Compulsive Scale with TurkishPsychometric Properties
Objective: The Dimensional Obsessive Compulsive Scale (DOCS)
is a measurement tool that examines the severity of thematically distinct
symptom domains of obsessive compulsive disorder (OCD). In
this study we assess psychometric properties of the Turkish version of
DOCS.
Methods: Ninety-six patients who presented consecutively to the
Diskapi Yildirim Beyazit Teaching and Research Hospital outpatient
unit and who were diagnosed with OCD according to the DSM-IV-TR
criteria were enrolled in the study. The DOCS, Yale-Brown Obsessive
Compulsive Scale (YBOCS), and Padua Inventory (PI) were completed
by the participants. Internal consistency was estimated using Cronbach’s
Alpha values and item-total correlations. Principal component analyses
with Varimax rotation were used to assess latent factor structure .
Results: Explanatory Factor Analyses (EFA) revealed a 4-factor solution
for the DOCS. Chronbach’s alpha values for the whole scale, “contamination”
sub-scale, “responsibility” sub-scale, “unacceptable thoughts”,
and “symmetry” sub-scales were 0.874, 0.932, 0.933, 0.948, 0.921, respectively.
There was a high correlation between both total scores and
sub-scales scores of DOCS, YBOCS and PI.
Conclusions: Internal consistencies were good for the total scale and
excellent for the sub-scales. The factor structure and the contents of
the factors were perfectly in line with the original scale (i.e. 4 factor).
Positive correlations between DOCS, its sub-scales, and similar
OCD scales suggest that the DOCS accurately measures the structures
it claims to assess. Thus the DOCS Turkish version can measure dimensional
obsessive compulsive symptoms among the Turkish speaking
OCD population.