Klinik Psikiyatri Dergisi; 2018;21(2):168-176
Geleceğe Yönelik Öngörüler Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
H Ergüler, AD Batıgün
Ankara Üniversitesi, Ankara
GİRİŞ ve AMAÇ: Son yıllarda yapılan çalışmalarda, bilişsel-davranışçı terapi esnasında gelecekle ilgili öngörüler üzerinde çalışılmasının, bireyin başa çıkma stratejileri ve sağlıklı düşünme yetileri elde etmesine olanak sağlayabileceği üzerinde durulmaktadır. Bu noktada, bireylerin geleceğe yönelik öngörülerinin belirlenmesinde kullanılabilecek ölçme araçları önem kazanmaktadır. Türkiye’de konuya ilişkin alanyazın incelendiğinde, bilişsel kuram çerçevesinde geliştirilen ve Türkçe’ye uyarlanan ölçekler arasında geleceğe yönelik öngörülere odaklanan bir ölçeğin bulunmadığı göze çarpmaktadır. Bu nedenle çalışmanın amacı, Geleceğe Yönelik Öngörüler Ölçeği’ni (MacLeod, 1996) Türkçe’ye çevirerek psikometrik özelliklerini belirlemektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmaya Ankara Üniversitesi’nde öğrenim gören 198 öğrenci katılmıştır. Geleceğe Yönelik Öngörüler Ölçeği’nin yanı sıra, Beck Depresyon Envanteri, Otomatik Düşünceler Ölçeği ve Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği Kısa Formu kullanılmıştır. Ölçeğin doğrulayıcı faktör analizleri ikinci bir örneklem üzerinde yapılmıştır.
BULGULAR: Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda, olumlu öngörüler (α=.86) ve olumsuz öngörüler (α=.90) olmak üzere iki faktör bulunmuş; bu yapı doğrulayıcı faktör analizi ile desteklenmiştir. Diğer istatistik analiz sonuçları da ölçeğin geçerliğine ilişkin kanıtlar sunmuştur.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Geçerli ve güvenilir olduğu saptanan Geleceğe Yönelik Öngörüler Ölçeği’nin depresyon belirtilerinin şiddeti ve yapısının belirlenmesi bağlamında, hem kuramsal hem de önleme, tanı ve tedavi amaçlı çalışmalarda kullanılabileceği görülmektedir.
Subjective Probability Task: Validity and Reliability
Objective: Recent studies highlighted the importance of
future prospections in cognitive-behavioural therapy for
the promotion of healthy coping strategies and thinking
patterns. This means a concomitant line of research on
developing appropriate psychometric measures for the
assessment of future prospections assumes significant
importance. Literature review of published research in
Turkish revealed a lack of empirically grounded scales on
future prospections based on cognitive-behavioural theories.
Therefore, this study aimed at translating the
Subjective Probability Task into Turkish and identifying its
relevant psychometric properties. Method: Study sample
consisted of 198 voluntary university students studying
in Ankara University, Turkey. In addition to the
Subjective Probability Task, we also used Beck Depression
Inventory, Automatic Thoughts Questionnaire, and
Dysfunctional Attitudes Scale– Short Form. Confirmatory
factor analysis was done with a separate sample of university
students. Results: The results of exploratory factor
analysis conducted revealed a two-factor model: positive
prospections (alfa=.86) and negative prospections
(alfa=.90). This model was supported by a confirmatory
factor analysis conducted, and other statistical tests that
followed gave further insights on the validity of the scale
in Turkish. Discussion: Subjective Probability Task was
found to be a valid and a reliable test for use in the study
of depression symptom structures and severity. The test
is seen as a valuable instrument for theoretical conceptualizations
as well as preventative measures, and can be
used in studies focusing on the diagnosis and treatment
of the debilitating disease.