Klinik Psikofarmakoloji Bülteni; 2001;11(4):235-241
Trakeal entübasyona stres yanıtına remifentanilin hemodinamik etkisi: Kantitatif EEG analizi ile korelasyonu
AA Altunkan, Ü Çömelekoğlu, ZÖ Koçak, A Özge, Ş Atıcı, U Oral
Mersin Üniv.Tıp Fak. Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD
Amaç: Bu çalışmamızda trakeal entübasyona stres yanıtın değerlendirilmesinde remifentanilin hemodinamik değişikler üzerine etkisi ve bu verilerin EEG analizi ile korelasyonunun incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışmaya ortalama yaşları 20 ± 7 yıl olan 10 hasta katıldı. Preoperatif sistolik kan basıncı (SKB), diyastolik kan basıncı (DKB), kalp atım hızı (KAH) ölçüldü ve EEG kayıtları alındı. Anestezi indüksiyonunda propofol 2mg/kg, remifentanil 0.25 µgr/kg, cis-atrakuryum 0.15 mg/kg uygulandı. SKB-DKB ve KAH değerleri indüksiyon dönemi sonrası, laringoskopi ve trakeal entübasyon sonrası ve entübasyondan 5 dakika sonra olmak üzere kaydedildi. EEG traseleri görsel ve kantitatif olarak değerlendirildi.
Bulgular: Hastaların SKB-DKB değerleri indüksiyon öncesi döneme göre istatistiksel olarak anlamlı düşme gösterirken (p<0.01), KAH değerlerinde bir değişiklik saptanmadı. Trakeal entübasyon sonrası hemodinamik veriler ile indüksiyon sonrası değerler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptandı (p<0.05). EEG analizinde, indüksiyon dönemi sonrası her iki hemisfer arka bölgelerinden alınan kayıtlarda daha belirgin olmak üzere delta yoğunluğunda belirgin bir artış gözlenirken (p=0.000); alfa ve beta yoğunluğunda azalma gözlendi (alfa için p<0.05, beta için p=0.001). Entübasyon sonrası delta yoğunluğunda anlamlı bir azalma gözlendi (p=0.001). Bu değişikliğe alfa ve beta yoğunluğunda anlamlı artış eşlik etti (p=0.001). Entübasyondan 5 dakika sonra ise delta yoğunluğunda kısmi azalma devam etti (p<0.05). EEG'deki bu kayıtlar, hemodinamik veriler ile uyumlu olarak yorumlandı.
Sonuç: Trakeal entübasyona stres yanıtın değerlendirilmesinde hemodinamik veriler ve EEG analizinin korelasyon gösterdiğini ve belirtilen dozlarda remifentanil kullanımının trakeal entübasyona stres yanıtı azalttığı düşünülmektedir.
The hemodynamic effect of remifentanil on stress response to tracheal intubation: Correlations with quantitative EEG analysis
Objective: In the present study we aimed to investigate the effect of remifentanil on hemodynamic responses occurring at intubation and correlation of these data with EEG analysis.
Method: After approval of the Hospital's Ethics Committee, ten patients (aged 20±7) were included in the study. Before the operation, noninvasive blood pressure, heart rate and EEG measures of patients were all recorded. Anesthesia was induced with 2 mg/kg of propofol, 0.25 µgr/kg of remifentanil, and 0.15mg/kg of cis-atracurium. Heart rates, systolic-diastolic blood pressures and EEG waves were recorded after induction and tracheal intubations and 5 minutes after intubations. EEG waves were evaluated as qualitatively and by direct visual inspection of the raw data.
Results: Systolic-diastolic blood pressures decreased after induction of anesthesia (p<0.01) but no alterations were determined in heart rates. A statistically significantly differences were found between the hemodynamic measures recorded after tracheal intubation and after anesthesia induction (p<0.05). Anesthesia induction was associated with an increase in delta activity (p=0.00) and a decrease in alpha (p<0.05) and beta (p=0.00) activities that were more prominent in the records obtained from posterior region of both hemispheres Tracheal intubations was associated with a significant decrease in delta activity (p=0.00) and an increase in an alpha and beta activites (p=0.01).The decrease in delta activities continued for 5 minutes after intubations (p<0.05). These EEG records were found concordant with the hemodynamic measures.
Conclusion: In conclusion, we thought that EEG analysis and hemodynamic responses correlated well with each other on evaluation of the stress response during tracheal intubations and remifentanil use a decrease in this response.