Klinik Psikiyatri Dergisi; 2018;21(1):52-60
Bilişsel Abartma Tarzı Ölçeği (BATÖ) Türkçe Formu’nun Psikometrik Özellikleri
AA Atalay, DS Atalar
Koç Üniversitesi, İstanbul
GİRİŞ ve AMAÇ: Bilişsel yatkınlığı inceleyen çalışmaların çoğunlukla depresyona karşı bilişsel yatkınlığa odaklandığı, kaygıyı ise depresyonla örtüşmesi üzerinden açıkladıkları dikkat çekmektedir. Bilişsel Abartma Tarzı (BAT) sadece kaygıya ait bir bilişsel hassasiyet modeli olarak öne sürülmüştür. Bu modele göre, bilişsel abartma eğilimi olan kişiler çevredeki tehlikeleri gerçekte olduklarından daha şiddetli olarak değerlendirir ve çevreden gelecek olan tehdit işaretlerine karşı sürekli tetikte olur. Bu hassasiyet kaygı bozukluklarının ortaya çıkmasında ve sürdürülmesinde oldukça etkilidir. Bilişsel abartma tarzını değerlendirmek için iki faktörlü Bilişsel Abartma Tarzı Ölçeği (BATÖ) geliştirilmiştir. Bu çalışmada ölçeğin Türkçe’ye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Araştırmanın örneklemini yaşları 18-29 arasında değişen 657 üniversite öğrencisi (363’ü kadın) oluşturmaktadır. Katılımcılara BATÖ’nün yanı sıra kaygı ve depresyon ölçekleri de uygulanmıştır.
BULGULAR: Ölçeğin sosyal ve fiziksel abartma tarzlarını içeren ikili faktör yapısı doğrulayıcı faktör analizi ile doğrulanmıştır. Ek olarak, toplam puan ve altölçek puanları diğer değişkenlerle anlamlı ilişki içinde bulunmuştur ve güvenirlik puanlarının orijinal çalışma ve diğer dillerdeki versiyonları ile paralel olması ölçeğin güvenirliğini desteklemektedir.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Bilişsel abartma tarzı ölçeği Türkiye örnekleminde desteklenen geçerli ve güvenilir bir ölçektir.
Psychometric Properties of the Turkish version of Looming Maladaptive Style Questionnaire-Revised (LMSQ-R)
Objectives: Most of the studies that examine cognitive
vulnerability tend to focus on cognitive vulnerability for
depression and explain anxiety through its intersection
with depression. Looming Cognitive Style (LCS) was suggested
as a cognitive vulnerability model that is specific
for anxiety. According to the model, people who have
looming vulnerability tend to evaluate the threats coming
from the environment as more overwhelming than
they actually are and are constantly hypervigilant to the
threat cues that may come from the environment. This
pattern plays an important role in both generation and
maintenance of anxiety disorders. A two-factor looming
vulnerability scale was developed to assess looming cognitive
style and the present study aims to adapt the scale
into Turkish and examine its psychometric characteristics.
Method: The sample is composed of 657 university
students between the ages of 18 and 29. The participants
were administered LMSQ-R as well as scales that
assess anxiety, depression, and worry. Results:
Confirmatory factor analysis results supported the original
factor structure of the scale providing two distinct,
but correlated factors as social and physical looming. In
addition to that, total score and subscale scores had
moderate to high correlations with other study variables
and reliability scores appearing close to the original form
provides support for the reliability of the scale.
Conclusion: The Turkish version of the LMSQ-R is a reliable
and valid scale that can be used with Turkish population.