Klinik Psikiyatri Dergisi; 2018;21(1):38-51
Meme kanseri olan kadınlarda bireysel, çevresel ve olaya dair faktörler ile travma sonrası gelişim ilişkileri arasında başa çıkma stillerinin aracılık rolü
Z Bellur, A Aydın, EH Alpay
Mersin Üniversitesi, Mersin
GİRİŞ ve AMAÇ: Bu araştırmanın amacı meme kanseri hastalarında çevresel, bireysel ve olaya dair faktörlerin travma sonrası gelişim ile olan ilişkisini incelemektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışma kemoterapi tedavisi ya da rutin kontrolleri için hastaneye gelen 134 kadın ile yürütülmüştür. Çalışma kapsamında Yenilenmiş Çift Uyum Ölçeği, Olay Etkisi Ölçeği Gözden Geçirilmiş Formu, Travma Sonrası Gelişim Ölçeği, Başa Çıkma Yolları Envanteri, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Genel Özyeterlilik Ölçeği ve Demografik Bilgi Formu kullanılmıştır.
BULGULAR: T-testi analizi sonuçlarına göre tanı almanın üzerinden geçen zaman arttıkça aileden algılanan sosyal desteğin arttığı görülmüştür. Tanı almadan önce travma deneyimi olan katılımcılar daha çok çaresiz başa çıkma sitili kullanırken, tanı öncesinde travma yaşamamış olanlar daha çok problem odaklı başa çıkma stili kullanıp daha yüksek travma sonrası gelişim rapor etmişlerdir. Aracılık testi sonuçları problem odaklı başa çıkma stilinin; çift uyumu-travma sonrası gelişim; aileden algılanan sosyal destek-travma sonrası gelişim; genel özyeterlilik-travma sonrası gelişim ilişkilerinde tam aracılık rolü olduğunu göstermiştir.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Çalışmanın bulguları kanser hastalarına yönelik daha iyi baş etme yolları ve travma sonrası gelişim geliştirebilmelerine yardımcı olabilecek müdahaleler geliştirilebilmesi açısından önemlidir. Ayrıca çalışma meme kanseri hastalarında travma sonrası gelişim ile evlilik uyumu ve evlilik doyumu arasındaki ilişkinin Türkiye’de çok az çalışılan bir konu olmasından dolayı önemlidir.
Mediating role of coping styles in personal,environmental and event related factors andposttraumatic growth relationships inwomen with breast cancer
Object: The aim of this study was to examine the effects
of environmental, personal and event related factors on
posttraumatic growth in breast cancer patients.
Methods: The study was conducted with 134 women
who are undergoing chemotherapy treatment or coming
to the hospital for their routine controls. Revised Dyadic
Adjustment Scale, The Impact of Event Scale,
Posttraumatic Growth Inventory, Ways of Coping
Inventory, Multidimensional Scale of Perceived Social
Support, The General Self-Efficacy Scale-Turkish Form
and Demographic Information Form was used. Results:
Acoording to t-test analyses as the time passage from
the diagnosis increases the perceived social support from
the family members is increasing. Also while the group
that had previous trauma experiences uses more helplessness
coping styles, the group that had no previous
trauma experience uses more problem focused coping
style and showed greater posttraumatic growth. Results
of the mediation analyses showed that problem focused
coping has a mediator role in dyadic adjustment- posttraumatic
growth; perceived social support from the
family- posttraumatic growth; and self-efficacy- posttraumatic
growth relationships. Discussion: The results
of the current study are important in terms of developing
new intervention programs that will help breast cancer
patients to develop posttraumatic growth and also
to better cope with cancer. This study is also important
because the effect of marital adjustment and marital satisfaction
on posttraumatic growth in breast cancer
patients is an issue which is not well studied with Turkish
sample.