Anadolu Psikiyatri Dergisi; 2001;2(2):79-86
Altmış beş yaş üzerindeki kişilerde bilişsel durumun günlük yaşam aktiviteleri, yaşam kalitesi ve demografik değişkenlerle ilişkisi: Bir alan araştırması
J Diker, N Etiler, M Yıldız, B Şeref
Kocaeli Üniv. Tıp Fak,, Kocaeli
Amaç: Yaşlılık döneminde bilişsel durum ile günlük yaşam aktiviteleri, yaşam kalitesi, sosyodemografik
değişkenlerin ilişkisini saptamak amaçlanmıştır. Yöntem: 01 Haziran-16 Ağustos 1999 tarihleri arasında,
Kocaeli ilinde iki sağlık ocağı bölgesinde 144 kişi üzerinde yüz yüze anket yöntemiyle çalışılmıştır. Anketle
beraber Temel Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (TGYA), Yardımcı Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (YGYA),
Nottingham Sağlık Profili ve Standartlaştırılmış Mini Mental Test (SMMT) uygulanmıştır. Analizler SPSS paket
programında yapılmıştır. Sonuçlar: SMMT’e göre şiddetli bilişsel bozukluk % 6.9, orta derecede bilişsel
bozukluk % 25.7 olarak bulunmuştur. SMMT puanları beyaz yakalılarda, gelirini “iyi” olarak bildirenlerde ve
algılanan sağlığı “iyi” olanlarda anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Ayrıca Sosyal Sigortalar
Kurumuna bağlı olanlarda diğer sosyal güvenlik programlarında göre SMMT puanları daha düşüktür. SMMT
puanları ile çocuk sayısı (r=-0.16), NSP aktivite kısıtlılık puanı (r=-0.20) ve NSP yorgunluk puanıyla (r=-0.21)
negatif, eğitim süresiyle (r= 0.28) pozitif bir bağıntı vardır (p<0.05). Yapılan çoklu regresyon analizinde SMMT
puanlarının NSP aktivite puanı, NSP duygusal durum puanı ve yaşla negatif bağıntılı, NSP ağrı puanı ve eğitim
süresiyle pozitif bağıntılı olduğu bulunmuştur (p< 0.05). Tartışma: Yaşlılarda bilişsel durum özellikle eğitim ve
sağlık profili olmak üzere bazı sosyoekonomik değişkenlerle de ilişkilidir.
Association between cognitive status and activities of daily living, life quality and some demographic variables in older than 65
Objective: To determine the associations between mental status and activities of daily living and some sociodemographic
variables in elderly people. Method: This cross-sectional study was carried out on 144 elderly
people older than 65 [year]s in areas of two primary health care units in Kocaeli between June 1-August 16 1999.
In the study, standardised Mini Mental State Examination (MMSE) questionnaire, Basic Activities of Daily
Living Scale (BADL), Instrumental Activities of Daily Living Scale (IADL) and Nottingham Health Profile
(NHP) were administered by an investigator. The analysis was carried out with SPSS package program. Results: It was determined the severe and mild cognitive disorders 6.9 % and 25.7 %, respectively according to
the MMSE. The MMSE questionnaire was significantly higher in elderly people who’re white collars, “well”
income by self-report and “good” perceived health. It was also found that elderly people belonging “social
security foundations” has lower MMSE points comparing to the people belonging the other health security
systems. The MMSE questionnaire was significantly correlated with education [year] (r=0.28), the number of
children (r=-0.16), NHP activity scale (r=-0.20) and NHP sleep scale (r=-0.21). According to multiple
regression analysis, association was found between MMSE questionnaire and NHP activity scale, NHP pain
scale, NHP emotional status scale, age, and education [year]. Conclusion: The cognitive status in elderly people
is associated some socioeconomic variables especially education and health profile.