Nöropsikiyatri Arşivi; 2017;54(2):137-142
Hemodiyaliz Uygulanan Hastalarda Psikiyatrik Komorbidite, Cinsel İşlev Bozukluğu ve Yaşam Kalitesi: Bir Vaka Kontrol Çalışması
ÖD Balaban, E Aydın, A Keyvan, MS Yazar, Ö Tuna, HD Özgüven
Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul
Amaç: Son dönem böbrek yetmezliği (SDBY), hastalığın getirdiği kısıtlılıklar ve diyaliz tedavisinin gerekleri gibi etkenlerden dolayı, sıklıkla psikiyatrik bozukluklarla birliktelik göstermekte, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemekte ve belirgin cinsel işlev bozukluğuna (CİB) sebep olmaktadır. Bu çalışmada hemodiyaliz tedavisi altındaki SDBY hastalarının psikiyatrik komorbiditelerinin, depresyon ve anksiyete düzeylerinin, CİB sıklığının ve yaşam kalitelerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya, bir diyaliz merkezinde ayaktan hemodiyaliz tedavisi devam eden 49 hasta ile SDBY olmayan ve kartopu yöntemi ile toplanmış 44 kontrol vakası alınmıştır. Tüm katılımcılar Eksen I Bozukluklar için Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-I) ile değerlendirilmiştir. Her iki gruba sosyodemografik veri formu, Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HADÖ), Arizona Cinsel Yaşantılar Ölçeği (ACYÖ) ve Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu Türkçe Versiyonu (WHOQOL-BREF TR) uygulanmıştır. Bulgular: Cinsiyet, yaş, eğitim süresi, medeni durum, ek fiziksel hastalık varlığı ve geçmiş psikiyatrik bozukluk öyküsü açısından gruplar arasında fark bulunmamaktadır. Hasta grubunda, HADÖ depresyon alt ölçek ve ACYÖ puanları kontrol grubuna göre daha yüksek (p<0.01). WHOQOLBREF-TR’nin psikolojik ve fiziksel alan puanları daha düşüktür (sırasıyla p<0.05 ve <0.01). Hasta grubunda HADÖ puanları ile WHOQOLBREF-TR psikolojik, çevre ve ulusal çevre puanları arasında negatif yönde anlamlı ilişki saptanmıştır (p<0.05). Analizler HADÖ-D puanları kovaryant alınarak tekrarlandığında, grupların ACYÖ ve WHOQOL-BREF-TR fiziksel alan puanları arasındaki farklılık devam etmiş, WHOQOL-BREFTR psikolojik alan puanları arasındaki fark kaybolmuştur. Sonuç: SDBY hastalarının yaşam kalitelerinin özellikle psikolojik ve fiziksel alanlarda kontrollere kıyasla daha düşük, psikiyatrik komorbidite ve CİB sıklıklarının daha fazla olduğu görülmektedir. Yaşam kalitesi CİB varlığından etkilenmektedir. Depresif belirtileri tanımak ve tedavi etmek, özellikle psikolojik alanda yaşam kalitesini yükseltmeye katkı sağlayacaktır.
Psychiatric Comorbidity, Sexual Dysfunction, and Quality of Life in Patients Undergoing Hemodialysis: A Case-Control Study
Introduction: Due to disabilities caused by the disease and the requirements of dialysis, end-stage renal disease (ESRD) is frequently comorbid with psychiatric disorders, adversely affects quality of life, and causes significant sexual dysfunction (SD). We aimed to investigate the psychiatric comorbidity, quality of life, depression and anxiety levels, and SD in ESRD patients undergoing hemodialysis. Methods: Forty-nine patients undergoing hemodialysis treatment in a dialysis center and 44 non-ESRD control subjects selected with snowball sampling were enrolled in the study. All subjects were assessed using Structured Clinical Interview for Axis-I Disorders (SCID-I). Sociodemographic data form, Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS), Arizona Sexual Experience Scale (ASEX), and World Health Organization Quality of Life Short Form Turkish Version Scale (WHOQOL-BREF-TR) were applied to both groups. Results: There was no difference between the groups in terms of sex, age, education period, marital status, presence of additional physical illness, and past history of psychiatric disorders. Compared with the control group, HADS depression subscale and ASEX scores were significantly high (p<0.01) in the patient group, and WHOQOL-BREFTR psychological and physical domain scores were low (p<0.05 and p<0.01, respectively). There was a significant negative relationship between HADS scores and WHOQOL-BREF-TR psychological, environmental, and national environmental scores in the patient group (p<0.05). When the differences between the groups were reanalyzed after controlling HADS depression scores with covariance analysis, the significant difference in ASEX and WHOQOL-BREFTR physical domain scores between the groups remained, but the significant difference in WHOQOL-BREF-TR psychological domain scores disappeared. Conclusion: The quality of life of ESRD patients was lower, especially in the psychological and physical domains, and psychiatric comorbidities and SD rates were higher than in non-ESRD control subjects. Quality of life is affected by SD. Recognizing and treating depressive symptoms will help improve the quality of life, especially in the psychological domain.