Nöropsikiyatri Arşivi; 2017;54(1):49-56
Antidepresan Tedavinin Metabolik Etkileri
ÖO Eker, S Özsoy, B Eker, H Doğan
Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kayseri
Amaç: Bu çalışmada anksiyete ve depresif belirtileri olan hastalarda vücut ölçümleri, glukoz-insülin mekanizması ve lipid profilinin araştırılması ve antidepresanların bu metabolik parametreler üzerine etkisinin araştırılması planlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya 40 ayaktan hasta ve 32 sağlıklı kontrol dâhil edilmiştir. Hastalar 8 hafta boyunca antidepresan tedavi (sertralin, essitalopram, fluoksetin ve venlafaksin) almıştır. Hastalarda tedavi öncesi ve sonrası, kontrollerde bir kez olmak üzere vücut ölçümleri yapılmış ve lipid, açlık kan glukozu ve insülin düzeyleri ölçülmüştür. İnsülin direnci, Homeostasis Model Assessment (HOMA) indeksi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Hastaların beden kitle indeksi yüksek bulunmuştur, ancak tedavi ile değişim olmamıştır. Hastalarda yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) kolesterol düzeyleri antidepresan tedaviyle yükselmiştir. İnsülin düzeyi ve HOMA indeksi, tedaviyle düşme eğiliminde olup, tedavi öncesi kontrollerinkinden farksız iken tedavi sonrası kontrollerinkinden düşük hale gelmiştir. Essitalopram kullanan hastalarda bel çevresi, total ve HDL kolesterol düzeylerinde yükselme, açlık kan şekerinde ise tedaviyle düşme görülmüştür. Fluoksetin, sertralin ve venlafaksin kullanan hastalarda vücut ölçümlerinde, biyokimyasal ve hormonal değerlerde değişim olmamıştır. Depresif hastalarda tedavi ile ağırlık, beden kitle indeksi ve bel çevresi ölçümlerinde yükselme olmuştur. Anksiyeteli hastalarda ise değişim olmamıştır. Sonuç: Anksiyete ve depresif belirtilerle giden psikiyatrik hastalıklarda hem ilaçtan bağımsız metabolik değişiklikler hem de antidepresan ilaçların metabolik etkileri olmaktadır.
Metabolic Effects of Antidepressant Treatment
Introduction: This study aimed to investigate body measurements, glucose–insulin metabolism, and lipid profile in patients with anxiety and depressive symptoms and also the effects of antidepressant drugs on these metabolic parameters. Methods: The study included 40 outpatients and 32 healthy controls. The patients received antidepressant treatment (sertraline, escitalopram, fluoxetine, and venlafaxine) for 8 weeks. Body measurements were performed, and lipid, fasting blood glucose, and insulin levels were measured before and after treatment in patients and once in healthy controls. Insulin resistance was evaluated using the homeostasis model assessment (HOMA) index. Results: Body mass index was higher in patients than in healthy controls, and there was no change in patients after treatment. In patients, high-density lipoprotein (HDL) cholesterol levels increased owing to the antidepressant treatment. Insulin level and HOMA index had a tendency to decrease with the treatment in patients and were similar to those of healthy controls before the treatment; however, they became lower than those of healthy controls after the treatment. There was an increase in waist circumference and total and HDL cholesterol levels, whereas there was a decrease in fasting blood glucose levels with treatment in patients using escitalopram. There was no change in body measurements and biochemical and hormone values in patients using fluoxetine, sertraline, and venlafaxine. There was an increase in weight, body mass index, and waist circumference after treatment in patients with depression; however, there was no change in patients with anxiety. Conclusion: In patients with psychiatric disorders having anxiety and depressive symptoms, metabolic changes independent of drugs and the metabolic effects of drugs are present.