Türk Psikiyatri Dergisi; 2000;11(1):23-28
Anoreksiya nervosada kişilerarası şemalar
A Erol, F Yazıcı, G Boyacıoğlu, S Erol, C Kaptanoğlu
Amaç: Anoreksiya nervozada toplumsal ilişkiler ve aile etkileşimlerinde sorunlar olduğu uzun zamandır bilinmektedir. Anoreksiya nervozada kişilerarası sorunlar yaygındır ama bunlar ayrıntılı tanımlanmamıştır. Bu çalışmanın amacı anorektik hastalardaki kişilerarası şemaları belirlemek ve karşılaştırmaktır.
Yöntem: Bu çalışmada 14 kadın anorektik hasta ve 19 kadın sağlıklı kontrol Kişilerarası Şemalar Ölçeği (KŞÖ) yanıtlarına göre karşılaştırıldı. KŞÖ, kişilerarası alandaki örnekleri imgeleyerek önemli diğerlerinin tepkilerine ilişkin kişinin beklentilerini değerlendirir. İstatistiksel incelemeler iki aşamada yapıldı: Birinci aşamada “beklenen tepki” boyutu ve ikinci aşamada “tepkinin istenirliği” boyutunun verileri incelendi.
Bulgular: KŞÖ sonuçları önemli farklılıklar gösterdi. Diskriminant analizinde “beklenen tepki” boyutunda iki grup %63,6 oranında doğru ayırd edildi ve “tepkinin istenirliği” boyutunda %75,8 oranında doğru sınıflandırıldı. “Beklenen tepki” boyutunda diskriminant fonksiyonuna arkadaşla ilgili baskınlık durumu girdi. “Tepkinin istenirliği” boyutunda baba ile ilgili iki durum baskınlık ve pasiflik diskriminant fonksiyonuna girdi.
Sonuç: Anorektik hastalar için pasiflik ve baskınlık durumlarında babanın tepkisi istenir değildir; fakat bu durumların beklenti boyutunda kontrol grubu ile farklılık göstermez. Anorektik hastaların arkadaştan baskınlık beklentisi daha düşük bulunmuştur. Bu bulgular anorektik hastaların abartılı ve yüzeyel özerklik kurma çabası ile ilişkilidir.
Interpersonal Schemas in Anorexia Nervosa
Objective: Disturbance in social relationships and family interactions have long been recognized in anorexia nervosa. Interpersonal problems are common in anorexia nervosa, but these problems have not been described in details. The aim of this study is to determine and compare interpersonal schemas of anorexic patients.
Method: In this study we compare female anorexic subjects (n=14) with female healthy controls (n=19) by using the Turkish version of Interpersonal Schema Questionnaire (ISQ). The ISQ assesses the expectations of subjects about the way significant others will respond to a theoretically guided sample of the domain of interpersonal behavior. Statistical analysis is applied at two steps: First is the dimension of “respond to their behavior” and second is the dimension of “desirability of responses”.
Result: Significant differences are obtained on ISQ scale. In discriminant analysis, 63,6% of original group is correctly classified according to “respond to their behavior” and 75,8% of original group is correctly classified according to “desirability of the responses”. Dominance subscale of ISQ related with friend is included in discriminant function of the dimension of “respond to their behavior”. Two subscales (dominance and passivity) related with father are included in discriminant function of the dimension of “desirability of responses”.
Conclusion: Anorexic patients do not desire the response of their father in situations of passivity and dominance, but expectance of these situations do not differ in control group. Anorexic patients expectancy of dominant attititude of their friends is lower than the controls. These findings are found to be related with the effort to maintain excess and superficial autonomy in anorexia nervosa patients.