Türk Psikiyatri Dergisi; 2000;11(2):103-112
Böbrek nakli adaylarında ruhsal sorunlar ve yetiyitimi
A Sağduyu, S Özel
Amaç: Bu çalışmada, böbrek nakli ameliyatına hazırlanan kronik böbrek yetmezliği hastalarındaki ruhsal sorun alanlarının ve yetiyitiminin araştırılması hedeflenmiştir. Diğer psikiyatri konsültasyonlarıyla kıyaslamalar yapılarak da, konsültasyon-liyezon hizmetleri bakımından bu hastalara özel sorun ve ihtiyaç alanları belirlenmeye çalışılmıştır.
Yöntem: Başkent Üniversitesi Hastanesi’nde kronik böbrek yetmezliği nedeniyle böbrek nakli ameliyatı öncesinde rutin psikiyatri konsültasyonu istenen 30 hasta ve dahiliye-cerrahi polikliniklerinden psikiyatri konsültasyonu istenen 21 hasta araştırmaya alınmıştır. Hastaların tamamı ayaktan takip edilen ve konsültasyon talebi ile psikiyatri polikliniğinde muayene edilen hastalardır. Ardışık poliklinik başvurularından çalışmaya alınma koşullarını karşılayan hastalar araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırma Ekim 1998 ile Haziran 1999 arasında gerçekleştirilmiş olup, aşağıda sıralanan ölçeklerden ilk dördü tüm hastalara, sonuncusu ise böbrek nakli adaylarına uygulanmıştır: Uluslararası Bileşik Tanı Görüşmesi Temel Sağlık Hizmetleri Uyarlaması, Kısa Yetiyitimi Anketi, Sağlık Değerlendirme Formu, Kısa Form 36, Böbrek Nakli Adayları İçin Bilgi Formu.
Bulgular: Böbrek nakli adaylarında ICD-10’a göre en sık konan ruhsal bozukluk tanıları depresif nöbet (%13.8) ve yaygın bunaltı bozukluğudur (%6.7). Ruhsal bozukluk tanılarının sıklığı diğer konsültasyon hastalarının oluşturduğu gruptan farklı bulunmamıştır. Bilişsel bozulması olan hasta yoktur. Nakil adaylarının %3.3’ü, diğer konsültasyon hastalarının %9.5’i son bir yıl içinde sinir ilacı kullandıklarını belirtmiştir. Nakil adaylarının tamamında, diğer hastaların ise %69’unda yetiyitimi olduğu belirlenmiştir. Bedensel ve ruhsal sorunların sıklığına rağmen, her iki gruptaki hastalar büyük oranda sağlıklarını iyi düzeyde değerlendirmiştir. Nakil adayı olan hastaların dörtte üçe yakını hekimlerinin kendilerine ameliyat hakkında bilgi vermediğini belirtmiştir.
Sonuç: Böbrek nakli adaylarında ruhsal sorunlara ve yol açtığı işlev kayıplarına karşı duyarlı olunmalı, geniş örneklemlerde geçerli yöntemler kullanılarak yapılacak araştırmalarla ruhsal sorunların boyutları belirlenmeli ve tedavi yaklaşımları geliştirilmelidir. Ameliyat programına alınan hastaların tedavi süreci hakkında bilgilendirilmeye ihtiyacı olup, bunun tedaviye uyumu arttırabileceği düşünülmelidir.
Psychiatric Problems and Disability in Renal Transplant Candidates
Objective: The purpose of this study was to define psychiatric and disability characteristics of renal transplantation candidates and determine whether demographic, psychiatric impairment, and psychiatric diagnosis characteristics differ from those of medical-surgical outpatients who received psychiatric consultations.
Method: 30 consecutively evaluated transplantation candidates and 21 consecutive medical-surgical outpatients who received psychiatric consultations have been assessed between October 1998 and July 1999. The instruments used were: Composite International Diagnostic Interview, Brief Disability Questionnaire, Health Assessment Form, Short Form 36, Assessment Form for Renal Transplantation Candidates. The instruments were appiled to all patients, except the last form which was used for only transplantation candidates.
Results: The most frequent psychiatric diagnoses of the transplantation candidates were depressive episode (13.8%), and generalized anxiety disorder (6.7%). No significant differences were found in two groups’ frequency of psychiatric disorders. The transplantation evaluation patients had generally good levels of cognitive status. The frequency of patients who reported that they had been used psychotropic drugs for last [year] were 3.3% in transplantation candidates, 9.5% in control group. All patients in transplantation group and 69% of medical-surgical outpatients who received psychiatric consultations showed disability as measured by the Brief Disability Questionnaire. Although physical and psychiatric problems were common in the both groups, general health assessment were in good level for most of the patients. Nearly three fourth of transplantation candidates complained from not being informed about transplantation surgery by their doctors.
Conclusion: In renal surgery programs, more attention has to be paid to psychiatric disorders and disability caused by psychiatric disorders. Future research in this area should focus on those consultation-liasion skills which are very important particularly in organ transplantation psychiatry. Being well-informed about the surgical procedure would increase the treatment compliance.