Türk Psikiyatri Dergisi; 2000;11(3):198-203
Sağlık ocaklarına başvuranlarda ruhsal bozukluklar
L Dönmez, N Dedeoğlu, E Özcan
Amaç: Ruhsal bozukluklar toplumda yaygın olarak karşılaşılan bir halk sağlığı sorunudur. Birinci basamak sağlık kuruluşlarındaki ruhsal bozuklukların tanımlanması bu sorunun çözümüne katkı sağlayacaktır. Bu araştırmanın amacı birinci basamağa başvuranlarda ruhsal bozukluk sıklığını saptamak, hangi tür bozukluklarla daha fazla karşılaşıldığını ve bu bozuklukların risk faktörlerini belirlemektir.
Yöntem: Çalışmada Antalya’daki 12 sağlık ocağına başvuran 15-16 yaş grubundaki 639 hastaya prime-MD (primary care evaluation of mental disorders) ölçeği uygulanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılanların %46.6’sında herhangi bir prime-MD tanısı vardı. En sık karşılaşılan ruhsal bozukluklar sırasıyla duygudurum bozukluğu (%30.2), anksiyete (%25.2), somatoform bozukluk (%18.8) ve olası alkol kötüye kullanımı (%4.7) idi. Lojistik regresyon analizi sonucunda cinsiyetin kadın olması duygudurum bozukluğu riskini 2.07 kat, anksiyete riskini 3.56 kat ve somatoform bozukluk riskini 1.90 kat arttırırken, olası alkol kötüye kullanımı riskini azaltıyordu (tahmini rölatif risk=0.086). Eğitimin düşük düzeyde olması ise anksiyete ve somatoform bozukluk yönünden risk faktörüydü (sırasıyla tahmini rölatif riskler=2.89 ve 3.79).
Sonuç: Sağlık ocaklarında ruhsal sorunlarla oldukça sık karşılaşılmaktadır. Birinci basamaktaki ruh sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi ve desteklenmesi toplum ruh sağlığı düzeyinin iyileştirilmesine yardımcı olacaktır.
Psychological Disorders Among Primary Health Care Patients
Objective: Psychological disorders are among the major public health problems in general health care settings. Defining the psychological disorders that can be encountered in primary health care may contribute to their solution. This study was carried out to determine the psychiatric morbidity, the types of these illnesses and their risk factors among primary health care patients.
Method: In the present study, the prime-MD (primary care evaluation of mental disorders) scale was applied to 639 subjects (15-65 [year]s old) who attended 12 different health centers in Antalya.
Results: Of the subjects, 46.6% had a prime-MD diagnosis. The most common disorders were mood dis-order (30.2%), anxiety (25.2%), somatoform disorder (18.8%) and possible alcohol abuse (4.7%). Females had higher risks of mood disorder (odds ratio=2.07), anxiety (odds ratio=3.56), and somatoform disorder (odds ratio=1.96) and a lower risk of alcohol abuse (odds ratio=0.086) according to logistic regression. Lower education was associated with higher risks of anxiety and somatoform disorder (odds ratio=2.89 and 3.79 respectively).
Conclusion: Psychological disorders are frequent in primary care settings. Improvement and reinforcement of primary care for mental health services may promote community mental health.