Türk Psikiyatri Dergisi; 2002;13(2):89-97
Panik Bozukluğunda Bölgesel Beyin Kan Akımı Değişikliklerinin Tc99m-HMPAO SPECT ile Değerlendirilmesi
İ Eren, R Tükel, A Polat, R Karaman, S Ünal
İstanbul Ü. Tıp Fak., İstanbul
Amaç: Bu çalışmanın amacı, panik bozukluğu ve kontrol grupları arasında, Tc99m-HMPAO SPECT kullanarak, bölgesel beyin kan akımı (bBKA) ve bBKA asimetri indeksi değerleri açısından farklılık olup olmadığını araştırmaktır. Çalışmada ayrıca, agorafobinin eşlik etmesinin, panik bozukluk hastalarında ölçülen bBKA ve bBKA asimetri indeksi değerleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır.
Yöntem: Dokuzuna agorafobi ile birlikte panik bozukluğu, onüçüne agorafobi olmaksızın panik bozukluğu tanıları konan 22 hasta ve 19 sağlıklı kontrol deneğinde, SPECT ile bBKA ve bBKA asimetri indeksi değerleri ölçülmüş; (1) panik bozukluğu ve kontrol grupları, (2) agorafobinin eşlik ettiği ve etmediği panik bozukluğu grupları elde edilen değerler açısından karşılaştırılmıştır.
Bulgular: Panik bozukluğu grubunda, kontrol grubuna göre, anlamlı olarak daha yüksek oranlarda; bilateral inferior frontal bölgelerde kan akımında azalma, sağ medial frontal ve sağ süperior frontal bölgelerde kan akımında artış, bBKA asimetri indeksi değerlerine göre medial frontal bölgede sağda göreceli kan akımı artışı saptandı. Agorafobi ile birlikte panik bozukluğu hastalarında, agorafobi olmaksızın panik bozukluğu hastalarına göre, anlamlı olarak daha yüksek oranlarda; sağ oksipital bölgede kan akımında azalma, bBKA asimetri indeksi değerlerine göre süperior temporal bölgede sağda göreceli kan akımı artışı gözlendi.
Sonuç: Panik bozukluğu hastalarında saptamış olduğumuz bilateral inferior frontal bölgelerdeki bBKA azalması, frontal bölgede beyin kan akımında azalmaya neden olan amigdala aktivasyonu ve/veya lokus seruleusun hiperaktivasyonuyla ilişkilendirilebilir. Panik bozukluğu etiyolojisine yönelik bu tür açıklamalar, ancak daha ileri çalışmalardan elde edilecek klinik kanıtlarla desteklendiği ölçüde geçerli kabul edilecektir.
Evaluation of Regional Cerebral Blood Flow Changes in Panic Disorder with Tc99m-HMPAO SPECT
Objective: To evaluate the differences in regional cerebral blood flow (rCBF) and rCBF asymmetry index values of panic disorder patients and a control group, using Tc99m-HMPAO SPECT. In addition, the influence of comorbid agoraphobia on the rCBF and rCBF asymmetry index values of the panic disorder patients was also investigated.
Method: The rCBF and rCBF asymmetry index values of 22 panic disorder patients, 9 with agoraphobia and 13 without agoraphobia, and 19 healthy controls were obtained using SPECT. Both (1) the panic disorder and control groups and (2) panic disorder groups with and without agoraphobia were compared in terms of the measured values.
Results: A decrease in blood perfusion in the bilateral frontal region, a relative increase in blood perfusion in the right medial frontal and right superior frontal regions and a relative blood flow increase in the right medial frontal region according to rCBF asymmetry index values were determined in panic disorder patients. In the patients with agoraphobia, the decrease in blood perfusion in the right occipital region, and the relative increase in the right superior temporal region according to rCBF asymmetry index values were significantly higher than those in subjects without agoraphobia.
Conclusion: The decrease in the rCBF in the bilateral inferior frontal regions in panic patients may be related to the amygdala activation decreasing cerebral blood flow in the frontal region and/or the hyperactivation of the locus ceruleus. The explanations of the etiology of panic disorder are valid only if they are supported with clinical evidence from future studies.