Amaç: Orta yaş dönemi, beraberinde getirdiği bazı fizyolojik ve psikolojik değişimler sebebiyle, bir grup kadın için bazı zorlukları içermektedir. Bu dönemde erkeklerde ortaya çıkan fizyolojik değişim andropoz dönemi, kadınlarda ortaya çıkan fizyolojik değişim ise menopoz dönemi olarak adlandırılmaktadır. Ortalama 40-50 yaşlar arasında başlayan bu dönem bazı kadınlarda daha erken yaşlarda başlamaktadır. Bu durum “erken menopoz” olarak adlandırılmakta ve 40 yaştan önce ovaryumun yumurtalıklarla ilgili işlevini yitirmesi (adetten kesilmek) olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, menopoza erken girmiş ve menopoza normal yaş sınırları içerisinde girmiş bir grup kadını stres belirtileri, stresle başa çıkma tarzları, evlilik uyumu ve cinsiyet rolleri açısından karşılaştırmaktır. Yöntem: Menopoza erken girmiş (40 yaş altı) 82 ve menopoza normal yaş sınırları içinde girmiş (40 yaş üstü) 142 olmak üzere toplam 224 kadın örneklem grubunu oluşturmuştur. Katılımcılara Demografik Bilgi Formu, Stres Belirtileri Ölçeği (SBÖ), Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBÇTÖ), Evlilikte Uyum Ölçeği (EUÖ) ve Bem Cinsiyet Rolü Envanteri (BCRE) uygulanmıştır. Bulgular: Erken menopoz ve normal menopoz grubunun ilgili değişkenler açısından karşılaştırıldığı t-testi analizi sonucunda, erken menopoza girmiş kadınların normal yaş sınırında menopoza girmiş kadınlara oranla daha yüksek stres belirtileri sergilediği, stresle başa çıkma tarzlarından kendine güvenli ve iyimser yaklaşımları daha az kullandıkları ve daha düşük evlilik uyumu puanı aldıkları saptanmıştır. Yapılan regresyon analizi sonucunda, her iki grupta da “evlilikteki anlaşma derecesi”, “çaresiz yaklaşım” ve “sosyal destek arama” stres belirtilerini yordayan ortak değişkenler olarak belirlenmiştir. Bunların dışında, “erkeksi cinsiyet rolü” yalnızca erken menopoz grubunda yordayıcı değişken olarak karşımıza çıkmaktadır. Tartışma: İlgili literatür incelendiğinde, yapılan araştırmaların çoğunlukla normal yaşlarda menopoza girmiş kadınlar ve bu dönem içinde yaşadıkları problemler üzerine odaklandığı, erken menopoza ilişkin ise çok az sayıda çalışmanın bulunduğu gözlenmektedir. Bu nedenle, mevcut çalışma sonucunda elde edilen bulguların, kadınları hem fiziksel hem ruhsal açıdan oldukça zorlayan erken menopoz olgusuna dikkat çekilmesinde az da olsa katkısı olabileceği söylenilebilir. Menopoz döneminde yaşanan stresin belirlenmesi, önlenmesi ve özellikle de bireylerin bu konuda bilinçlendirilmesi ruh sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle elde edilen bulguların psikolojik tedavi ve danışmanlık aşamalarında kullanılabilir bulgular olduğu düşünülmektedir. Örneğin, psikolojik tedavi/danışmanlık esnasında, özellikle erken menopoz dönemindeki kadınların benimsemiş oldukları cinsiyet rollerinin soruşturulması, evlilik doyumlarına/ilişkilerine yönelik durumların gözden kaçırılmaması gerektiğine ilişkin ipuçları bu çalışma ile elde edilmiştir. Ayrıca menopoz döneminde yaşanan stres belirtilerini azaltmak üzere, kadınların stresle başa çıkma becerilerinin geliştirilmesinin ne denli önemli olduğu görülmektedir.

Objective: Middle age period brings about particular difficulties for some women, because of the physiological and psychological changes. The physiological changes occuring in this period is called andropause for males and menopause for females. While it starts about 40-50 years of age in general, it might be at an earlier stage of life for some women which is called premature menopause, indicating the climacterium. The main aim of this study is to compare two groups of women with premature menopause and normal menopause in terms of stress reactions, ways of coping, marital adjustment, and sex roles. Method: Data were collected from a total of 224 women, 82 of which had premature menopause (under age 40), and 142 had normal menopause (above age 40). The participants were given Demographic Information Form (DIF), Stress Reactions Scale (SRS), Ways of Coping Inventory (WCI), Marital Adjustment Scale (MAS), and Bem Sex Roles Inventory (BSRI) to obtain data. Results: The t-test analysis has revealed that the premature menopause group had higher scores in stress reactions, lower scores in self confident and optimistic ways of coping with stress, and lower scores in marital adjustment, compared to the normal menopause group. The predictive variables for both groups were found to be “degree of agreement in marriage”, “helpless style”, and “searching for social support” by regression analysis. The “masculine sex role” was the predictor of only the premature menopause group. Discussion: When we review the related literature, we see that most of the studies are about women who entered menopause around 40 years of age and the problems they face in the process. There is very little research on women who enter menopause earlier (premature menopause). For this reason, it is felt that the current study will add to our knowledge on the premature manapause phenomenon, which challenges women physically and psychologically. We feel it is important to raise awareness in women on the issue in order to prevent and alleviate stress-related problems. We also feel the results of the study might be important in the areas of psychotheraphy and psychological counselling. For example during psychological counselling or psychotheraphy for premature menopause, it might be important to measure the sex roles, marital satisfaction levels and the levels of satisfaction of these women with their close interpersonal relationships, and try to design interventions accordingly. Additionally it might be helpful to teach new coping strategies to manage their stress levels.