Klinik Psikiyatri Dergisi; 2016;19(1):15-26
Bipolar I Bozukluk Hastalarının Bakımverenlerinde Yaşam Kalitesi Yük ve Sosyal Destekle İlişkili mi?
ÖD Balaban, AH Küçüktüfekçi, İT Binbay, N Karamustafalıoğlu
Bakırköy Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul
Giriş: Bipolar I bozukluk (BPB I) hastalarının bakımverenlerinde yaşam kalitesinin yük ve algılanan sosyal destekle ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Ekim 2013-Ocak 2014 tarihleri arasında, DSM-IV-TR tanı ölçütlerine göre en az bir yıldır BPB I tanısıyla izlenen 75 hasta ile hastalara en az bir yıldır bakım veren 75 kişi araştırmaya alındı. Hastalar sosyodemografik ve klinik görüşme formuyla, bakımverenler ise sosyodemografik form ve Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu Türkçe Versiyonu (WHOQOL-BREF-TR), Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği (ZBYÖ) ve Algılanan Çok Yönlü Sosyal Destek Ölçeği (AÇYSDÖ) ile değerlendirildi. Karşılaştırmalar için bakımverenler ZBYÖ puanlarına göre hafif, orta ve şiddetli yük gruplarına ayrıldı. Bulgular: Daha şiddetli yük bildiren bakımverenlerde WHOQOL-BREF-TR’nin sosyal alan puanı dışında tüm alt alan puanları yükü daha az olan bakımveren gruplarına göre daha düşük saptandı. AÇYSDÖ toplam puanı ile WHOQOL-BREF-TR’nin sosyal, çevre ve ulusal çevre alanları arasında, AÇYSDÖ' nin aile alt alanı ile WHOQOL-BREF-TR’nin psikolojik, sosyal, çevre ve ulusal çevre alanları; arkadaş alt alanı ile fiziksel; özel bir insan alt alanı ile sosyal, çevre ve ulusal çevre alanları arsında anlamlı pozitif yönlü ilişki saptandı. Bakımveren yükü, bakımverenlerin yaşam kalitesi için önemli bir yordayıcı faktördü. Sonuç: BPB I olan hastalara bakımverenlerin yaşam kalitesi düşüktür. Yaşam kalitesini artırmak için hastalıkla ilişkili yükü azaltılmaya ve sosyal destek sistemini artırmaya yönelik yaklaşımlar geliştirilmelidir.
Is Quality of Life Associated with Caregiver Burden and Social Support among Caregivers of Patients with Bipolar I Disorder?
Introduction: The aim of this study is to investigate the relationship between quality of life and burden and perceived social support among caregivers of patients with bipolar I disorder (BPD I). Methods: Seventy five patients with the diagnosis of BPD I according to the DSM-IV-TR criteria at least for one year and 75 caregivers of these patients for at least one year were included to the study between October 2013 and January 2014. Patients were evaluated with sociodemographic and clinic data form and caregivers were evaluated with sociodemografic data form,World Health Organization Quality of Life Short Form Turkish Version Scale (WHOQOL-BREF-TR), Zarit Burden Interview (ZBI), and Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS). Caregivers were divided into three groups as having mild, moderate and severe burden according to ZBI scores for comparisons. Results: All subdomain scores of WHOQOL-BREF-TR except social domain were significantly lower in caregivers who reported higher burden compared to the caregiver groups with lower degree of burden. It was found to be a significant positive correlation between MSPSS total score and social, environmental and national environmental domains of WHOQOL-BREF-TR, family subdomain of MSPSS and psychological, social, environmental and national environmental domains of WHOQOL-BREF-TR, friends subdomain and physical domain, and significant others subdomain and social, environmental and national environmental domains. Caregiver burden was an important factor to predict the quality of life of the caregivers. Conclusion: Quality of life of caregivers of BPD I patients is low. Strategies intended for decreasing burden related to the disease and increasing social support should be developed for improving quality of life.