Çocuk suçluluğunun önlenmesinde ilk basamak risk faktörlerini saptayıp bunları ortadan kaldırmak veya azaltmaktır. Bu çalışmanın amacı cezaevinde bulunan çocukların temel özelliklerinin, suç tiplerinin ve çocuk suçluluğunun önlenebilmesi için risk faktörü olabilecek bazı değişkenlerin incelenmesidir. Bu amaçla Adalet Bakanlığı, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğünün Kasım 2002 tarihi itibarıyla sunduğu veriler ve Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünün 1994–2001 yıllarına ait verileri değerlendirilmiştir. Bu verilere göre Türkiye'deki çeşitli cezaevlerinde hükümlü, hükmen tutuklu ve tutuklu olan 11-18 yaş grubunda 2091 çocuk bulunmaktadır. Çocukların % 89.1'i 15-18 yaş grubundadır. Tüm yaş grubunun % 97.7'sini erkek, % 2.3'ünü kız çocuklar oluşturmaktadır. Eğitim durumları incelendiğinde her iki cinsiyette de ilkokul mezunu olanların sıklığının daha fazla olduğu saptanmıştır. Hükümlü 379 çocuktan 282'sinin ( % 74.4) bir işte çalıştığı ve çalışanların tümünün erkek çocuklar olduğu saptanmıştır. Ceza ve tevkif evlerinden alınan kayıtlara göre hükümlü çocukların (% 18) işledikleri suçların tipleri incelendiğinde ilk sırayı % 31.1 sıklıkla sahtecilik, dolandırıcılık, hırsızlık ve güveni kötüye kullanma gibi mala yönelik suçların aldığı, ikinci sırada ırza geçme (% 21.6) ve üçüncü sırada kasten adam öldürme (%15.8) olduğu görülmüştür. 1994- 2001 yılları arasında hürriyeti bağlayıcı ceza kararı verilen çocukların sıklığındaki değişime bakıldığında, özellikle 1998 yılında ceza alan çocukların sayısında belirgin artış olduğu görülmüştür.

Sonuçlar değerlendirildiğinde; çocukların eğitim seviyesi düştükçe suç işleme oranının arttığı görülmektedir. Bu nedenle çocukların eğitim programları ile desteklenmesi suç işleme eğiliminin azaltılması açısından önemlidir. 15-18 yaş grubunda suç işleme oranının belirgin olarak yüksek olması özellikle bu gruba yönelik eğitim programlarının geliştirilmesi gerektiğini düşündürmektedir.

The first step of preventing child delinquency is determining risk factors and then to eliminate or reduce them. Aim of this study is to be analysed some variables which can be risk factor for preventing child delinquency, basic characteristics and crime types of children in prisons. Data of Ministry of Justice, General Directorate of Prisons and Detention Houses by November 2002 and General Directorate of Criminal Registration and Statistics between 1994 and 2001 were evaluated. There was 2091 child aged 11-18 in different prisons as convicted, under arrest and legally under arrest. 89.1 % of them were between 15-18. 97.7 % of the children were male and 2.3 % were female. Frequency of graduated from primary school was higher than others in both of sexes. 282 (74.4 %) of convicted children were working at somewhere and all of them were male. When the crime types of convicted children were evaluated, property-oriented crimes like forgery, cheating, burglary, abuse of trust (31.1 %) came first, followed by rape (21.6 %) and homicide (15.8 %). When the exchange of number of convicted children was evaluated between 1994 and 2001, there was an increase in number of convicted children in 1998.


As conclusion, when educational level of children is low, crime rate is increasing. So that supporting children with education programs is important in reducing tendency of crime. High crime rates in aged of 15-18 is made us think to be required developing education programs especially for this group.