Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi; 2016;23(1):17-28
Zihinsel Gelişim Geriliği Olan Çocuklarda Wechsler Çocuklar İçin Zekâ Ölçeği Geliştirilmiş Formunun Faktör Yapısının İncelenmesi
C Çelik, İ Yiğit, G Erden, MA Vural
Muş Alparslan Hastanesi, Muş
Amaç:Zihinsel gelişim geriliği olan çocukların değerlendirilmesinde zekâ ölçeklerinin kullanılması kritik öneme sahiptir.
Özellikle bu çocukların tanısal değerlendirmesi ve eğitim programlarının hazırlanması açısından zekâ ölçeklerinin
yapısı da önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, zihinsel gelişim geriliği olan bir örneklem grubunda Wechsler
Çocuklar İçin Zekâ Ölçeği Geliştirilmiş Formunun (WÇZÖ-R) yapı geçerliliğini test etmektir. Yöntem: Bu amaç doğrultusunda
Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın
örneklemini, Toplam Zekâ Bölümü (ZB) puanı 40-79 arası olan 520 çocuk oluşturmaktadır. Bulgular: Çocukların
yaş ortalaması 10.78 ± 2.69, Toplam ZB ortalaması ise 60.34 ± 12.91 olarak bulunmuştur. AFA sonuçları, ölçeğin
Wechsler’in bildirdiği gibi, iki faktörlü bir yapıya sahip olduğunu ortaya koymuştur. DFA sonuçları ise, bu çalışmanın
örnekleminde, iki faktörlü yapının geçerli olduğunu göstermiş [X2 (31, N = 520) = 101.98, X2/sd = 3.29, GFI = .96,
AGFI = .93, CFI = .96, RMSEA = .06] ve model uyum indeksi değerlerinin iyi uyuma işaret ettiği görülmüştür. Sonuç:
WÇZÖ-R’nin hem klinikte hem de eğitim alanlarında yaygın kullanımı göz önünde bulundurulduğunda, iki faktörlü
modelden elde edilen puanların zihinsel gelişim geriliği gösteren bireylerde kullanımının daha güvenilir bilgiler vereceği
düşünülmektedir.
The Evaluation of The Factor Structure of Wechsler Intelligence Scale For Children-Revised Form in Children with Intellectual Disability
Objective: Use of intelligence scales in the assessment of children with intellectual disability is of critical importance.
Especially, in terms of diagnostic evaluation of these children and preparation of training programs, structure of
intelligence scales becomes also very important. The purpose of the present study is to examine construct validity of
Wechsler Intelligence Scales for Children (WISC-R) in a sample of children with intellectual disability. Method: For
this purpose, Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confi rmatory Factor Analysis (CFA) were conducted. The sample
of the study consisted of 520 children whose Full Scale IQ scores were between 40-79. Results: It was found that
mean age of children was 10.78 ± 2.69 and mean of Full Scale IQ was 60.34 ± 12.91. The results of EFA revealed that
the scale had, as Wechsler reported, two-factor structure. The results of CFA showed that two-factor structure was
valid and that values of model fi t indices indicated good fi t [X2 (31, N = 520) = 101.98, X2/sd = 3.29, GFI = .96, AGFI
= .93, CFI = .96, RMSEA = .06]. Conclusion: Considering the widespread use of WISC-R in both clinical practice and
academic purposes, it is suggested that for children with intellectual disability, the scores obtained from two-factor
model can provide more reliable information.