Türk Psikoloji Dergisi; 2001;16(47):1-20
Eşler Arasindaki Uyum, Anne-Baba Tutumu ve Benlik Algısı Arasındaki İlişkilerin Gelişimsel Olarak İncelenmesi
A Yılmaz
Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Araştırmanın temel amacı eşler arasındaki uyumun ve ebeveyn-çocuk etkileşiminin, çocukların benlik algısı ve akademik başarıları ile olan ilişkilerini farklı yaş gruplarını ele alarak incelemektir. Bu amaçla çalışmaya ilköğretim, lise ve üniversite Öğrencilerinden toplam 534 denek katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak "Çiftler Uyum Ölçeği" (ÇUÖ), "Anne-Baba Tutum Ölçeği" (ABTÖ), "Çocuklar İçin Benlik Algısı Ölçeği", "Ergenler İçin Benlik Algısı Ölçeği" ve "Üniversite Öğrencileri İçin Benlik Algısı Ölçeği" nden yararlanılmıştır. Bulgulara göre, ilköğretim dönemindeki öğrencilerde eşler arasmdaki uyum ile algılanan kabul/ilgi arasındaki; üniversite Öğrencilerinde ise eşler arasındaki uyum ile algılanan kabul/ilgi/özerkîik arasmdaki ilişki anlamlıdır. Ayrıca yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonuçlarına göre, eşler arasındaki uyumun lise öğrencilerinde davranıştan hoşnut olma ve bütünsel öz-değer alt ölçeklerini; üniversite öğrencilerinde ise atletik yeterlik ve anne-babayla ilişkiler alt ölçeklerini yordamada anlamlı katkıları olduğu görülmüştür. Her yaş grubunda, -anne-baba tutum ölçeğinin kabul/ilgi, psikolojik Özerklik ve kontrol/denedeme boyutlarının ise benlik algısının farklı alt ölçeklerini anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular, diğer araştırma bulguları çerçevesinde tartışılmış ve kültüre özgü farklılıklar açısından irdelenmiştir.
The Relationship Between Marital Adjustment, Parenting Style and Self -Perception of Children from Different Age
The major purpose of tbis study was to investigate the relationships between marital adjustment, parent-child interaction, academic achievement and self-perception of children among different age groups. A sample of 534 subjects were selected among elementary school, high school and coîlege students. "Dyadic Adjustment Scale", "Parenting Style Scaîe”, "Self-Perception Profile For Children", "Self-Percepdon Profile For Adoîescents" and "Self-Pereeption Profile For College Students" were used for college data. The results showed significant correlation between acceptance/involvement dimension of parenting style and marital adjustment scores of their mothers in elementary school students. In college students, acceptance/involvement/autonomy dimension of parenting style scores and marital adjustment scores of their mothers were also significantly correlated. Hierarchical regression analysis indicated that marital adjustment significandy predicted the behavioural conduct and global self-worth subscales in high school students and athletic competence and parent relationships subscales in college students. It was also found that acceptance/involvement, psychological autonomy and strictness/supervision dimension of parenting style significandy predicted different subscales of self- perception scale in all age groups. The findings were discussed in the context of literature and suggestions were made for future research.