Anadolu Psikiyatri Dergisi; 2016;17(Ek 1):24-32
Sıkıntıya Toleranssızlık Ölçeği ve Bilişsel-Davranışsal Kaçınma Ölçeğinin psikometrik özelliklerinin incelenmesi
Z Çakır
Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Amaç: Bu araştırmanın amacı, sıkıntıya tolerans (ST) yapısının ‘altın standardını’ belirlemeyi amaçlayan Sıkıntıya Toleranssızlık Ölçeğinin (STÖ) ve kaçınmayı çok boyutlu olarak değerlendiren Bilişsel-Davranışsal Kaçınma Ölçeğinin (BDKÖ) psikometrik özelliklerinin üniversite öğrencilerinden oluşan bir örneklemde incelenmesidir. Yöntem: Hacettepe ve Uludağ Üniversitesi’nin çeşitli bölümlerinde eğitim görmekte olan 610 lisans öğrencisi araştırmanın örneklemini oluşturmuştur (434 kadın, %71.4; 176 erkek, %28.6). Test-tekrar test güvenilirliği 92 kişiden oluşan örneklemde sınanmıştır. Katılımcılara STÖ ve BDKÖ’nün yanı sıra, Pozitif ve Negatif Duygudurum Ölçeği (PNDÖ), Penn Eyalet Endişe Ölçeği (PEEÖ), Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBÇTÖ), Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği (BDDÖ), Kısa Semptom Envanteri (KSE) ve Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) uygulanmıştır. STÖ ve BDKÖ’nün yapı geçerliliği faktör analizi ile sınanmış, güvenilirliğin test edilmesi amacıyla Cronbach alfa katsayıları ve testtekrar test korelasyonu hesaplanmış, ölçüt geçerliliklerini incelemek amacıyla ise Pearson korelasyon analizleri yapılmıştır. Bulgular: STÖ, özgün formda da önerildiği gibi bir faktörden oluşmaktadır ve ölçeğin güvenilirliği 0.92 olarak hesaplanmıştır. Test- tekrar test güvenilirliği 0.86 olarak bulunmuştur. Ölçüt bağlantılı geçerliliğini incelemeye yönelik analizlerde BDÖ, PNDÖ, KSE ve PEEÖ ile -0.25 ile 0.60 arasında değişen ve kuramsal yönden beklendik anlamlı ilişkiler gözlenmiştir. BDKÖ’nün yapı geçerliliğini incelemek amacıyla yapılan faktör analizi sonucunda da özgün formla örtüşen dört faktörlü yapı elde edilmiştir. Özgün formdan farklı olarak iki madde ölçek dışı bırakılmıştır. Güvenilirlik katsayısının tüm ölçek için 0.92 olduğu, alt ölçekler için ise 0.72-0.88 arasında değiştiği gözlenmiştir. Test-tekrar test güvenilirliği 0.60-0.90 arasında değişmektedir. Geçerliliğe ilişkin analizlerde BDKÖ alt boyutları, BDDÖ ve SBÇTÖ alt boyutları ve PEEÖ, BDÖ ve KSE toplam puanları ile -0.10 ile 0.44 arasında değişen beklendik yönde ve anlamlı ilişkiler göstermiştir. Sonuç: Araştırma bulguları STÖ ve BDKÖ’nün yüksek geçerlilik ve güvenilirliğe sahip olduğunu göstermiştir. Bu araştırmada ayrıca, STÖ’nün geçerlilik ve kullanılabilirliğine ilişkin ek kanıtlar sağlamıştır.
Examining psychometric properties of Distress Intolerance Index and Cognitive-Behavioral Avoidance Scale
Objective: The aim of the study is to investigate psychometric features of Distresss Interolerance Index (DII), which was developed to identify the golden standard of distress tolerance concept, and Cognitive-Behavioral Avoidance Scale (CBAS), which assesses avoidance multidimensionally, in a university students population. Methods: The study sample consists of 610 undergraduate students from various departments in Hacettepe and Uludag University (434 female, 71.4%; 176 male, 28.6%). Test-retest reliability was examined in a sample of 92 people. In addition to DII and CBAS, Positive and Negative Affect Scale (PANAS), Penn State Worry Questionnaire (PSWQ), Coping with Stress Scale (CSS), Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (CERQ), Brief Symptom Inventory (BSI) and Beck Depression Inventory (BDI) was also applied. Construct validity of the scales was tested via factor analysis, Cronbach’s alpha coefficients and test-retest correlations were calculated to check for reliability, and Pearson correlation analysis was conducted to investigate criterion-related validity. Results: One factor solution was suitable for DII as also recommended in the original form and reliability of the index was estimated as 0.92. Test-retest reliability was 0.86. The analysis for criterion-related validity revealed theoretically expected significant correlations between DII and BDI, PNAS, BSI and PSWQ, ranging from -0.25 to 0.60. Factor analysis for construct validity of CBAS revealed a four factor solution consistent with the original form. Two items in the original form were excluded from the Turkish version. Reliability coefficient was 0.92 for the overall scale and varied between 0.72 and 0.88 for the subscales. Test-retest reliability varied between 0.60 and 0.90. Analysis for criterion-related validity showed expected and significant correlations varying between -0.10 and 0.44 for CBAS subscales and CERQ, CSS subscales and PSWQ, BDI and BSI overall scores. Conclusion: The findings of this study shows that DII and CBAS are valid and reliable scales. This study also provided further evidence to the validity and utility of the DII.