Türk Psikoloji Dergisi; 2005;20(56):25-43
Çocuk Çizimlerinde Temsil ve İfade: Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Gelişim
Y Kındap, M Sayıl
Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Bu araştırmada çizimin temsil ve estetik yönünün gelişimi iki ayrı çalışmada ele alınmıştır. Birinci deneyde çizimin temsili boyutlarında doğrusal bir gelişim olduğu hipotezi sınanmış ve doğrulanmıştır. Çocuklara (6-13 yaş), "manzara" ve "oynayan çocuklar" olmak üzere iki konuda çizim yaptırılmıştır. Kağıt ve perspektif kullanımı ile çizimde kullanılan ayrıntı miktarında yaşla birlikte doğrusal bir artış gözlenmiş; çizimin konusu ve yaş arasında bir etkileşim bulunmuştur. Ayrıca tüm temsili alt boyutlarda kızların erkeklerden daha başarılı olduğu gözlenmiştir. İkinci deneyde, okulöncesindeki çocukların, ergenlere oranla daha estetik çizimler üretmeleriyle ilgili olarak çizimin ifade yönünde L şeklinde bir gelişim olduğu hipotezi sınanmış ancak doğrulanmamıştır. Çocuklardan (5-13 yaş) mutlu/üzgün bir resim çizmeleri ve mutlu/üzgün ağaç çizmeleri istenmiştir. Bulgular sınıf düzeyi ve duygu türünün çizimlerin ifade yönü üzerinde anlamlı temel etkileri olduğunu göstermiştir. On üç yaşındaki çocukların estetik göstergeler açısından diğer tüm yaş gruplarından daha başarılı oldukları; ayrıca estetik sembollerin kullanımı açısından üzgünün, mutluya göre daha başarılı çizildiği bulunmuştur.
Representational and Aesthetic Aspects of Children's Drawings: Linear and Nonlinear Developments
Two studies are presented on the development of representational and expressive/aesthetic aspects of drawings. The Experiment-I tested and confirmed the hypothesis of linear development (6-to 13 years) in the three dimensions of representational quality of drawings: the usage of paper and perspective, and the amount of details depicted. Children drew under two themes "a scene from nature" and "children playing" and there was an interaction effect for theme and age. Girls were found to be more successful than boys in all dimensions. Experiment-II tested L-shaped development hypothesis in expressive drawings that postulate preschool children produce more aesthetic drawings than the adolescents do. Children (5, 8, 11 and 13 years), were asked to draw a happy/sad picture and a happy/sad tree. The results did not confirm the hypothesis and showed that the grade level and the emotion type had significant effects on expressivity of drawings. The thirteen year olds were better than all other age groups in most of the aesthetic indicators. Besides the sad drawings were scored higher than happy drawings in the usage of the aesthetic symbols.