Türk Psikoloji Dergisi; 2007;22(59):69-90
Yatırım Modelinin Bazı İlişkisel Değişkenler Yönünden İncelenmesi
A Büyükşahin, S Hovardaoğlu
Ankara Üniversitesi, Ankara
Bu çalışmada, birbirini izleyen iki ayrı araştırma yapılmıştır. Birinci çalışmada, flört ilişkisi olan üniversite öğrencilerinin, ilişki bağlanımlarını yordayan değişkenler hakkında bilgi edinilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, çalışmada farklı bağlanma stillerine sahip bireyler, yatırım modeli değişkenleri yönünden karşılaştırılmıştır. Bu amaçla, 271 kişiye Çok Boyutlu İlişki Ölçeği, İlişki İstikrarı Ölçeği, Romantik İlişkilerde Gelecek Zaman Yönelimi Ölçeği, Aşka İlişkin Tutumlar Ölçeği, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri ve Kişilerarası İlişkiler Ölçeği uygulanmıştır. Sonuçlar, ilişkide güvende hissetme ve eşe duyulan güvenin, ilişki doyumunun en iyi yordayıcıları olduğunu göstermiştir. Seçeneklerin niteliğini değerlendirme düzeyini ise, en iyi negatif olarak yordayan değişkenler gelecek zaman yönelimi, tutkulu aşk ve ilişki korkusu/kaygısıdır. İlişkiye yapılan yatırımı ise, en iyi ilişki bağlılığı, gelecek zaman yönelimi, özgeci aşk ve bağımlılık yordamaktadır. Analizler, saplantılı ve güvenli bağlanma stiline sahip olanların ilişki doyumu; saplantılı bağlanma stiline sahip olanların ilişki yatırımı; kayıtsız bağlanma stiline sahip olanların da seçeneklerin niteliğini değerlendirme puanlarının en yüksek olduğunu göstermiştir. İkinci çalışmada ise, flört (100), sözlü/nişanlı (74) ve evli (76) bireyler, yatırım modeli değişkenleri açısından karşılaştırılmışlardır. Flört edenlerin, ilişki doyumu ve ilişki yatırımı düzeyi sözlü/nişanlı ve evlilerinkinden daha düşüktür. Buna karşılık, bu grup seçeneklerin niteliğini en olumlu değerlendiren gruptur. Ayrıca, erkeklerin kadınlardan daha çok seçeneklerin niteliğini olumlu değerlendirdikleri gözlenmiştir.
The Investigation of Investment Model in Terms of Some Relational Variables
Two successive studies were conducted. The main aim of the first study was to obtain information related to the predictive variables of relationship commitment in university students who have a dating relationship. In addition, individuals who have different attachment styles were compared in terms of investment model variables. In accordance with this purpose, The Multidimensional Relationship Questionnaire, Relationship Stability Scale, The Future Time Orientation Scale, Love Attitudes Scale, Experience in Close Relationships, Interpersonal Relationship Scale were administered to 271 persons. The results demonstrated that feeling secure in the relationship and trust to the partner were the best predictor of relationship satisfaction. Future time orientation, eros love style and fear of relationship/relational anxiety were the best negative predictors of quality of alternatives. Relational commitment, future time orientation, agape love style and dependence were the best predictors of investment to the relationship. The analyses yielded that individuals who have preoccupied and secure attachment styles had the highest relationship satisfaction. The results also showed that individuals with preoccupied style had the highest investment scores and individuals with dismisesed style had the highest quality of alternatives score. In the second study, dating (100), engaged (74) and married (76) individuals were compared in terms of investment model varieables. The results of these comparisons revealed that individuals who have a dating relationship had a lower satisfaction than those who have a engaged and married relationships. On the contrary, this group was the one that evaluated the quality of alternatives most positively. In addition, according to the comparisons in terms of gender, males evaluated the quality of alternatives more positively than did females.