Çok çeşitli alanlarda idari ve hukuki süreçlere katılan bireylerin akıl sağlığı hakkında bilgilenme gereksinimi vardır. Bireylerin psikiyatrik hastalık ya da zihinsel yetersizliğe bağlı olarak hak kaybına uğramamalarını, hukuki anlamda korunmalarını, suç işlemişlerse cezalandırılmamalarını sağlamak için psikiyatrik bilirkişiliğin gerekliliği açıktır. Bilirkişilik yasalarda tanımlanmıştır. Yargı süreçleri dışındaki uygulamalarda da bu düzenlemelere ilişkin esaslar dikkate alınarak, psikiyatristin güncel bilgi, beceri, eğitim ve deneyimiyle, incelenen kişinin işlem, olay veya suç anındaki durumu değerlendirilir. Değerlendirme sürecinde temel nokta, kişinin bağımsız ve sorumlu olma özelliklerinin araştırılmasıdır. Bu süreçte temel olarak farkında olma, ayırt etme, bilme-değerlendirme, seçme yetilerinin incelenmesi söz konusudur. Tüm bu değerlendirmeler sonucunda kişinin işlem, olay veya suç anındaki durumunun açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Değerlendirme sürecinde tıbbi model öncelikli olarak benimsenmeli, meslek kurallarının ve etik ilkelerin dışına çıkılmaksızın bilirkişi olarak hukuk düzenine bilimsel ve klinik veriler sağlanmalıdır.

Psychiatric expertise It is clear that there is a need of enlightenment with regard to mental health of individuals participating in the administrative and legal proceedings in various fields. Psychiatric expertise is essential to ensure that the individuals are not deprived of their rights due to mental illness or mental incapacity and to procure that such individuals are legally protected and are not penalized due to commitment of a crime. “Expertise” is recognized by law. The circumstance of the inspected individual at the time of transaction, incident or crime is evaluated with the current knowledge, ability, education and experience of the psychiatrist, by considering principles relating to such regulations in practices other than legal proceedings. The essential point during the evaluation process is investigating the individual’s independence and responsibility. Examination of awareness, distinguishing, judgement-evaluation and choosing capabilities is the focal point of the evaluation process. The circumstance of the individual at the time of transaction, incident or crime should be clarified as a result of all these evaluations. During the evaluation process, medical model should be adopted primarily, scientific and clinical data should be provided to the legal system, without violating the professional rules and ethical principles as the expert witness.