Türk Psikiyatri Dergisi; 2015;26(4):249-260
Türkiye'de Eğitim Sürecinde Olan ve Deneyimli Psikoterapistlerin Mesleki Gelişim Süreçleri
FI Bilican, G Soygüt
İstanbul Medeniyet Üniversitesi, İstanbul
Amaç: Araştırmada evli kadınların stresle başa çıkma biçimlerinin ve
toplumsal cinsiyet rollerine dair tutumlarının evlilik uyumu ve psikolojik
belirtiler arasında aracı rolü olup olmadığının incelenmesi amaç-
lanmıştır.
Yöntem: Çift Uyum Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri, Stresle Başa Çıkma
Yolları Envanteri, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutumları Ölçeği ile
Bilgi Toplama Formu 248 evli kadına uygulanmıştır.
Bulgular: Analizlere göre evlilik uyumu puanı ile psikolojik belirti dü-
zeyi arasında çaresiz (Sobel z = -2,95, p<0,01) ve boyun eğici (Sobel
z=-2,47, p<0,001) yaklaşımla stresle baş etme biçimlerinin kısmi aracı
rol oynadığı görülmüştür. Amaç: Bu araştırmada, Türkiye’deki terapistlerin mesleki özellikleri incenlemiş,
mesleki gelişim süreçlerindeki değişim araştırılmış ve eğitim
sürecinde olan ve deneyimli terapistlerin mesleki özellikleri karşılaştı-
rılmıştır.
Yöntem: Türkiye’de psikoterapi faaliyeti sürdüren eğitim sürecinde olan
(N=37) ve deneyimli (N=51) 88 psikoterapist, Araştırma İşbirliği Ağı
tarafından geliştirilen ‘Terapistlerin Gelişimi Uluslararası Çalışması-Ortak
Özellikler Anketi’ni (Orlinsky &Rønnestad, 2005) doldurmuştur.
Bulgular: Katılımcılar, en çok bilişsel kuramsal yönelimi benimsediklerini
bildirmişlerdir. Katılımcıların %30’unun, ikiden fazla belirgin
kuramsal yönelimi olduğu gözlenmiştir. En çok uygulanan terapi yöntemi
bireysel, sonra sırasıyla çift, aile ve grup psikoterapisidir. Süregiden
süpervizyon alma oranı %44’tür. Eğitim sürecinde olan terapistler,
deneyimli terapistlerle kıyaslandığında, danışanları terapötik ittifakın
içine çekmekte, danışanlarla çalışırken doğal hissetmekte, danışanlara
anlayış ve ilgilerini iletmekte ve terapist rolü içinde kendilerine güvenmekte
daha düşük puan almışlardır. Deneyimli terapistlerin ise daha
sık terapötik sözleşmede değişiklik yaptığı ve ailelerle işbirliği gerçekleştirdiği
görülmüştür. İyileştirici Katılımdaki varyansın %63’ü Genel
Kariyer Gelişimi, Şu Anda Hissedilen Büyüme, hümanist yaklaşımdan
etkilenme ve terapi yapılan ortam ile açıklanmıştır. Stresli Katılımdaki
varyansın %26’sı alınan resmi süpervizyon süresi ve oturum süresi üzerinde
kontrol sahibi olma ile açıklanmıştır.
Sonuç: Yurtdışındaki meslektaşlarına kıyasla, psikoterapistler daha çok
bilişsel yönelime sahipti ve daha az eklektik idi. Süpervizyon alma oranı
daha düşüktü. Deneyimli psikoterapistler eğitim sürecinde olanlar terapistlere
göre daha esnek, doğal ve işinde kendine daha çok güvenliydi.
Süpervizyon, destekleyici iş ortamı, hümanist kuramsal yönelim ve kariyer
gelişimine yatırım yapmak danışanlara iyileştirici bir ortam sunmak
için gerekli olan unsurlar olarak ortaya çıktı.
Professional Development Processes of Trainee and Experienced Psychotherapists in Turkey
Objective: This study explored professional characteristics of
psychotherapists in Turkey, examined the changes in their professional
developmental processes, and compared the professional characteristics
of the trainees and experienced therapists.
Methods: The participants were 88 psychotherapists, including
trainee (N=37) and experienced (N=51) psychotherapists in Turkey.
They completed the Development of Psychotherapists International
Study-Common Core Questionnaire (DPCCQ), developed by the
Collaborative Research Network.
Results: The participants identified with the cognitive theoretical
orientation most often. 30% of the participants had more than two
salient orientations. The most prevalent therapy modality was individual,
followed by couples, family, and group psychotherapy. Ongoing
supervision rate was 44%. Trainees scored lower on effectiveness in
engaging patients in a working alliance, feeling natural while working
with patients, effectiveness in communicating their understanding
and concern to their patients, and feeling confident in their role as a
therapist. Experienced therapists made changes in the therapeutic
contract and invited collaboration from families more compared to the
trainees. 63% of the variance in Healing Involvement was explained
by Overall Career Development, Currently Experienced Growth, being
influenced by the humanistic approach, and the impact of the main
therapeutic environment; 26% of the variance in Stressful Involvement
was explained by the length of official supervision received and having
control over the length of therapy sessions.
Conclusion: Therapists were more cognitively oriented, less eclectic,
and had less supervision compared to their international counterparts.
Experienced therapists were more flexible, natural, and confident
than the trainees. Supervision, a supportive work environment, the
humanistic approach, and investing in career development were
essential to providing a healing experience.