Türk Psikiyatri Dergisi; 2015;26(3):172-180
Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda Duygu Tanımanın Dikkat ve Dürtüsellik Belirtileri ile İlişkisi
ZB Tatar, İ Yargıç, S Oflaz, D Büyükgök
Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
Amaç: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan eriş-
kinlerde kişiler arası ilişkilerde bozukluklar, bozulmuş sözel olmayan
iletişim ile ilgili olabilir. Çalışmamızın amacı DEHB olan erişkinlerin
duygu tanıma, yüz tanıma, nöropsikolojik değerlendirmesinin kontrollerle
karşılaştırılması, nöropsikolojik verilerin duygu ifadelerini tanıma
üzerindeki etkilerinin araştırılmasıdır.
Yöntem: İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi, Psikiyatri
Anabilim Dalı Erişkin DEHB Polikliniği’nden takip edilen
DSM-IV-TR’ye göre DEHB tanısı konmuş hastalarla yürütülen bir vaka-kontrol
çalışmasıdır. Çalışma grubu 20-65 yaş arası DEHB olan 40
erişkin (%27,5 kadın; yaş ort: 25,96±6,07; eğitim süresi: 15,02±2,34
yıl) ile yaş, cinsiyet, eğitim yönünden eşleştirilmiş 40 kontrolden oluş-
maktadır. DEHB grubunda 14 (%35) hastanın eş tanısı vardı. Duygu
tanıma araçları, Benton Yüz Tanıma Testi, Sürekli Performans Testi sırasıyla
duygu tanıma, yüz tanıma, dikkat eksikliği, dürtüsellik belirtilerinin
değerlendirilmesi için kullanılmıştır.
Bulgular: DEHB grubunun kontrollere kıyasla tüm duygu ifadeleri ile
duygu içermeyen yüz ifadesini tanımada daha fazla hata yaptıkları, daha
fazla bilişsel kusur gösterdikleri saptandı. Yüz tanıma her iki grupta benzerdi.
Dürtüselliğin yüzde duygu tanıma üzerinde anlamlı etkisi olduğu
saptandı.
Sonuç: DEHB’de görülen sosyal ilişkilerdeki bozukluklar duygu tanı-
ma süreçlerinden etkilenebilir. DEHB’nin temel belirtilerine yapılacak
erken psikofarmakolojik ve psikoterapötik müdahalelerin duygu tanıma
kusuru üzerindeki etkisi araştırılabilir.
The Relationship Between Emotion Recognition and the Symptoms of Attention Deficit and Impulsivity in Adult Patients With Attention Deficit Hyperactivity Disorder
Purpose: Interpersonal relationship disorders in adults with Attention
Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) can be associated with the
impairment of non-verbal communication. The purpose of our study
was to compare the emotion recognition, facial recognition and
neuropsychological assessments of adult ADHD patients with those of
healthy controls, and to thus determine the effect of neuropsychological
data on the recognition of emotional expressions.
Methods: This study, which was based on a case-control model, was
conducted with patients diagnosed with ADHD according to the DSMIV-TR,
being followed and monitored at the adult ADHD clinic of
the Psychiatry Department of the Istanbul University Istanbul Medical
Faculty Hospital. The study group consisted of 40 adults (27.5%
female) between the ages of 20-65 (mean age 25.96±6.07; education
level: 15.02±2.34 years) diagnosed with ADHD, and 40 controls who
were matched/similar with the study group with respect to age, gender,
and education level. In the ADHD group, 14 (35%) of the patients
had concomitant diseases. Pictures of Facial Affect, the Benton Face
Recognition Test, and the Continuous Performance Test were used
to respectively evaluate emotion recognition, facial recognition, and
attention deficit and impulsivity of the patients.
Results: It was determined that, in comparison to the control group,
the ADHD group made more mistakes in recognizing all types of
emotional expressions and neutral expressions. The ADHD group also
demonstrated more cognitive mistakes. Facial recognition was similar in
both groups. It was determined that impulsivity had a significant effect
on facial recognition.
Conclusion: The social relationship disorders observed in ADHD can
be affected by emotion recognition processes. In future studies, it may be
possible to investigate the effects that early psychopharmacological and
psychotherapeutic interventions administered for the main symptoms
of ADHD have on the impairment of emotion recognition.