Türk Psikiyatri Dergisi; 2005;16(1):21-28
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklarda Karşıt Olma-Karşı Gelme Bozukluğu/Davranış Bozukluğu Eş Hastalanımında Aile İşlevleri ve Psikososyal Değişkenlerin Karşılaştırılması
BG Kılıç, Ş Şener
Amaç: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ve DEHB ile birlikte Karşıt Olma-Karşı Gelme Bozukluğu ve/veya Davranış Bozukluğu (KGB/DB) olan çocukların doğum, gebelik, yenidoğan dönemiyle ilgili özellikleri, gelişimleri, zeka bölümleri ve davranışsal sorun alanlarıyla anababalarının şimdiki zamana ilişkin psikopatolojilerinin, aile işlevlerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Yöntem: DSM- IV tanı ölçütlerine göre DEHB ve DEHB ile birlikte KGB ve/veya DB tanısı alan, 6–11 yaş aralığında 92 çocuk çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Anababalara 4–18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği (ÇGDÖ) ve Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) uygulanmış ve halen psikiyatrik bir sağaltım alıp almadıkları ve eşlerinin alkol kullanım özellikleri sorulmuştur.
Bulgular: Olguların % 69,6’sında DEHB, % 30,4’ünde DEHB ile birlikte KGB ve/veya DB saptanmıştır. Gruplar arasında yaş, zeka düzeyi, yenidoğan dönemi özellikleri, yürüme ve konuşma yaşları açısından farklılık saptanmamıştır. Eş hastalık olarak KGB ve/veya DB tanısı alan DEHB’li çocukların ÇGDÖ alt ölçek puanlarının sosyal içe dönüklük ve cinsel sorunlar alt ölçeği dışında yüksek olduğu belirlenmiştir. DEHB ile birlikte KGB ve/veya DB grubunda annelerde depresyon, babalarda sorunlu alkol kullanımı yüksek bulunmuştur. ADÖ’nün Roller ve Davranış kontrolü alt ölçeklerinde DEHB ile birlikte KGB ve/veya DB grubu ‘sağlıksız işlevi’ gösterir tarzda yüksek puanlar almıştır.
Sonuç: DEHB ile birlikte KGB ve/veya DB olguları değerlendirilirken, sağaltım girişimlerinin çocuk yanı sıra, anababaların sağaltımı ve anababalık becerilerini artırıcı eğitim programlarıyla destekleyici tarzda olması gerektiği düşünülmüştür.
Family Functioning and Psychosocial Characteristics in Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder with Comorbid Oppositional Defiant Disorder or Conduct Disorder
Objective: To compare the parental sociodemographic characteristics, prenatal and postnatal developmental variables, IQ and behavioral disturbances as well as family functioning and current psychiatric disorders in the parents of children with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) and the parents of children with ADHD and comorbid oppositional defiant disorder (ODD) or conduct disorder (CD).
Method: The sample consists of 92 children in the 6–11 age range, diagnosed with ADHD and ADHD with comorbid ODD/CD using DSM-IV diagnostic criteria. Parents completed the Child Behavior Checklist (CBCL) 4–18 and the Family Assessment Device (FAD) and were interviewed for current psychiatric treatment and alcohol consumption.
Results: 69.6% of the sample was diagnosed with ADHD and 30.4% with ADHD + ODD/CD. There were no differences between the two groups with respect to age, intelligence, characteristics of the neonatal period, age of walking and age of speech. Children with ADHD and comorbid ODD/CD had high CBCL subscale scores except for the social withdrawal and sexual problems subscales. Maternal depression and paternal drinking problems were high in the ADHD+ODD/CD group. The families of children with ADHD+ODD/CD also scored high at the level of ‘unhealthy functioning’ in the Roles and Behaviour Control subscales of the FAD.
Conclusion: The treatment of children diagnosed with ADHD with comorbid ODD / CD should include parental treatment and intervention addressing parental skills.