Nöropsikiyatri Arşivi; 2014;51(4):389-394
Erken Evre Parkinson Hastalığında Olfaktör Disfonksiyon ve Epizodik Verbal Bellek Arasındaki İlişki
L Hanoğlu, HA Hakyemez, F Özer, S Özben, S Demirci, EO Akarsu
Medipol University, İstanbul, Turkey
Giriş: Olfaktör disfonksiyon, İdyopatik Parkinson Hastalığının (IPH) erken ve sık görülen
bir semptomudur. Son zamanlarda, olfaktör disfonksiyon ile kognitif kayıp arasında ilişki
olduğu bildirilmiştir. Çalışmamızda, bu teori ile ilişkili olarak, erken evre IPH’da olfaktör
disfonksiyon ve kognitif bozukluklar arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçladık.
Yöntem: Bu çalışmaya, Hoehn- Yahr (H-Y) evrelemesine göre evre 1 ve evre 2 IPH tanısı
almış 28 hasta ve 19 sağlıklı birey dahil ettik. Olfaktör fonksiyonu değerlendirmek için
University of Pennsylvania Smell Identification Test (UPSIT) uygulandı. Hastalarda
kognitif fonksiyonu değerlendirmek için, Saat çizme testi, Stroop testi, verbal akıcılık
testi, Benton face recognition testi (BFR), Benton line judgement orientation test (BLO),
Sözel bellek süreçleri testi (SBST) uygulandı.
Bulgular: Kontroller ile mukayese edildiğinde hasta grubunda UPSIT skorlarını anlamlı
olarak daha düşük bulduk (p=0.018). Nöropsikolojik değerlendirmede sadece Stroop testi
ve BLOT testi kontroller ile mukayese edildiğinde hasta grubunda anlamlı olarak daha
düşüktü (sırasıyla p=0,003, p=0,002). UPSIT skorları ile Stroop zamanı ve Stroop hata
skorları arasında negatif korelasyon (p=0,037), UPSIT skorları ile SBST uzun süreli bellek
skorları arasında pozitif korelasyon bulduk.
Sonuç: Çalışmamızda, daha önceki çalışmalardaki gibi, erken evre IPH’da vizyospasyal
ve yürütücü fonksiyonlarla ilişkili hafif kognitif bozukluk saptadık. Fakat hasta grubunda
hiposmi ile korele şekilde bellek ve frontal fonksiyonlarda farklı bir bozulma paterni
saptadık. Bu farklı patern, IPH’ın erken döneminde koku bozukluğu eşliğinde epizodik
verbal bellekte performans düşüklüğü görülmesi şeklinde bir alt gruba işaret ediyor
olabilir.
Relation between Olfactory Dysfunction and Episodic Verbal Memory in Early Parkinson’s Disease
Introduction: Olfactory dysfunction is an early and common symptom in idiopathic
Parkinson’s disease (IPD). Recently, the relation between olfactory dysfunction and
cognitive loss in IPD has been reported. In our study, we aimed to investigate the relation
between olfactory dysfunction and cognitive impairments in early IPD related with this
theory.
Methods: In this study, we included 28 patients with stage 1 and stage 2 IPD according to
the Hoehn-Yahr (H-Y) scale and 19 healthy participants. The University of Pennsylvania
Smell Identification Test (UPSIT) was performed for evaluating olfactory function. For
cognitive investigation in participants, the clock drawing test, Stroop test, verbal fluency
test, Benton face recognition test (BFR), Benton line judgment orientation test (BLO), and
Auditory Verbal Learning Test (AVLT) were performed.
Results: We found significantly lower UPSIT scores in the patient group compared to
controls (p=0.018). In the neuropsychological investigation, only Stroop test and BLOT
test scores were significantly lower in the patient group compared to controls (p=0.003,
p=0.002, respectively). We found a negative correlation between UPSIT scores and
Stroop time (p=0.033) and Stroop error (p=0.037) and a positive correlation between
UPSIT scores and SBST long-term memory scores (p=0.016) in patients.
Conclusion: In our study, we found mild cognitive impairment related with visuospatial
and executive functions in early-stage IPD compared to controls. But, in the patient
group, we detected a different impairment pattern of memory and frontal functions
that correlated with hyposmia. This different pattern might be indicating a subgroup of
IPD characterized by low performance in episodic verbal memory, with accompanying
olfactory dysfunction in the early stage.