Nöropsikiyatri Arşivi; 2014;51(4):355-362
Obsesif Kompulsif Bozukluğa Çıkarıma Dayalı Yaklaşım Temelinde Psikometrik Bir Araç Geliştirilmesi:Obsesyonel Olasılıklı Çıkarım Ölçeği
M Güleç, E Deveci, L Beşiroğlu, M Boysan, T Kalafat, E Oral
İzmir Katip Çelebi University, İzmir, Turkey
Giriş: Obsesyonel olasılıklı çıkarım veya obsesyonel şüphe, uyumu bozucu bir bilişsel
başa çıkma stili olarak kabul edilen obsesyonların tetikleyicisi olarak kişinin her an
olumsuz bir şeylerle karşılaşabileceği yönde çıkarımlar yapmasına neden olan sürece
verilen addır. Bu çalışmada klinik ve klinik olmayan örneklemde obsesyonel olasılıklı
çıkarım kavramı altında ele alınan yapısının geçerliği araştırılmıştır.
Yöntem: Araştırmaya 50 obsesif kompulsif bozukluk hastası, 50 majör depresyon hastası
ve 411 üniversite öğrencisi katılmıştır. Obsesyonel Olasılıklı Çıkarım Ölçeği’nin gizil faktör
yapısı açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleriyle değerlendirilmiştir. Aracın birlikte
geçerliğini değerlendirebilmek amacıyla Padua Envanteri-Revize, Obsesif İnanışlar
Ölçeği ve Beck Depresyon Envanteri uygulanmıştır. Ölçme aracının ayırt ediciliği gruplar
arasında varyans analizi yapılarak değerlendirilmiştir.
Bulgular: Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ölçme aracının tek boyutlu bir yapıyı
temsil ettiğini göstermiştir. Ölçeğin farklı örneklemlerde elde edilen iç tutarlılığı ve sadece
klinik olmayan örneklemden elde edilen kararlılığı yüksek bulunmuştur. Yapılan analizler
sonucunda ölçme aracının obsesif kompulsif bozukluk hastalarını majör depresyon ve
normal toplum grubundan başarıyla ayırdığı görülmüştür.
Sonuç: Bulgular obsesif kompulsif belirtilerin ortaya çıkmasında ve süreğenliğinde
bilişsel mantıksal çıkarım sürecinin önemli rol oynadığını göstermiştir. Sonuçlar obsesif
kompulsif bozukluğa ilişkin çıkarımsa dayalı yaklaşımın varsayımları ışığında tartışılmıştır.
Development of a Psychometric Instrument Based on the Inference-Based Approach to Obsessive-Compulsive Disorder: The ObsessionalProbabilistic Inference Scale
Introduction: The current article addresses the validation of the construct of obsessional
probabilistic inference in clinical and non-clinical samples. Obsessional probabilistic
inference or obsessional doubt refers to a type of inferential process resulting in the
belief that a state of affairs “maybe” causes development of a maladaptive cognitive
coping style in terms of obsessing.
Methods: The latent structure of the Obsessional Probabilistic Inference Scale (OPIS)
was evaluated with confirmatory factor analysis.
Results: Explanatory and confirmatory factor analyses indicated that a one-factor
solution was satisfactory for the instrument, assessing a unidimensional psychological
construct. The OPIS was shown to have high internal consistency in all samples,
as well as temporal stability, relying on predominantly non-clinical individuals. The
scale exhibited high convergent validity and successfully discriminated patients with
obsessive-compulsive disorder from both depressive patients and controls.
Conclusion: The findings replicated and extended the role of reasoning process in the
development and maintenance of obsessive compulsive symptoms. The results are
discussed in regard to assumptions of the inference-based approach to obsessivecompulsive
disorder.