Nöropsikiyatri Arşivi; 2014;51(3):267-274
Hastanede Yatan Yaşlılarda Bilişsel İşlevlerin Günlük Yaşam Aktiviteleri,Depresyon, Anksiyete ve Klinik Değişkenlerle İlişkisi
ASD Akça, Ö Saraçlı, U Emre, N Atasoy, S Güdül, BÖ Barut,Ö Şenormancı, M Ç Büyükuysal , L Atik, H T Atasoy
Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak
Giriş: Yaşlı hastalardaki bilişsel bozulma, işlevsel kayıp için bir risk faktörü olarak
tanımlanmıştır. Bu işlevsel bozukluk; demans, depresyon, anksiyete veya medikal
hastalıkların belirtisi olabilmektedir. Bu çalışma; hastanede yatan yaşlı hastalarda
bilişsel bozukluk sıklığını saptamak ve hastaların bilişsel durumları ile sosyodemografik
değişkenler, günlük yaşam aktiviteleri, anksiyete ve depresyon arasındaki ilişkinin
incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem:
Kesitsel ve tanımlayıcı özellikteki bu çalışmanın örneklemi Bülent Ecevit
Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde yatarak tedavi gören 65 yaş ve
üstü 243 hastadan oluşmaktadır. Hastaları değerlendirmek için Sosyodemografik veri
formu, Standardize Mini Mental Test (SMMT), Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği, Lawton–
Brody Enstrumental Günlük Aktiviteler Ölçeği, Geriatrik Depresyon Ölçeği (GDÖ) ve Beck
Anksiyete ölçeği kullanılmıştır.
Bulgular:
Hastaların 106’sı (%43,6) kadın, 137’si (%56,4) erkektir. Hastalar, SMMT 23/24
kesme puanına göre iki gruba ayrılmıştır. Bilişsel işlev bozukluğu; ileri yaş, kadın cinsiyet,
düşük eğitim ve sosyo-ekonomik düzey, kırsal kesimde yaşayan hastalarda istatistik
olarak anlamlı olarak daha sık bulunmuştur. Bilişsel işlev bozukluğu olan grubun temel
ve yardımcı günlük yaşam aktivitelerinde ve beslenmelerinde daha çok sorun olduğu,
anksiyete ve depresyon puanlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Çalışmamızda,
bilişsel yıkım ve GDÖ’ne göre olası depresyon sıklığı sırasıyla %56 ve %48 olmasına
rağmen; hastaların sadece %10,5’inin daha önce psikiyatri doktoruna başvurduğu,
%9.3’ünün psikiyatrik bir tedavi aldığı öğrenilmiştir.
Sonuç:
Bilişsel işlevler bozuldukça günlük yaşam aktiviteleri gerilemekte, beslenme
bozulmakta ve bağımsız iş yapabilme kapasitesi olumsuz yönde etkilenmektedir.
İleri yaş, kadın cinsiyet, düşük eğitim düzeyi ve sosyoekonomik düzey, kırsal
kesimde yaşamak bilişsel işlevlerde gerileme ile yakından ilişkilidir. Yaşlılardaki
bilişsel gerileme depresyon ve anksiyete ile de ilişkili olabilir. Çalışmamızın
sonuçlarına göre; tıbbi hastalığı olan yaşlılardaki bilişsel sorunlar, depresyon ve diğer
psikiyatrik sorunların fark edilmemesinin, yaşlı hastaların zihinsel sağlığını olumsuz
etkileyebileceği kanaatindeyiz. Yaşlı hastalarla karşılaşan tüm hekimlerin tarama
testlerini kullanarak bilişsel yıkım ve depresyonu taraması önemlidir
Relationship of Cognitive Functions with Daily Living Activities, Depression, Anxiety and Clinical Variablesin Hospitalized Elderly Patients
Introduction: Cognitive impairment in elderly patients, which may be a sign of dementia,
depression, anxiety or medical diseases, has been determined as a risk factor for
functional loss. In this study, we aimed to investigate the frequency of cognitive
impairment and to investigate the relationship of cognitive status with sociodemographic
variables, daily living activities, anxiety and depression in elderly inpatients.
Method:
The sample of this cross-sectional and descriptive study consists of 243
patients aged 65 years and older who were hospitalized in Bülent Ecevit University
Hospital. A sociodemographic questionnaire,, the Mini-Mental State Examination
(MMSE), Activities of Daily Living Scale, Lawton-Brody Instrumental Daily Activities
Scale, Geriatric Depression Scale (GDS) and the Beck Anxiety Inventory were used for
data collection.
Results:
One hundred and six (43.6%) patients were female and 137 (56.4%) were
male. The patients were divided into two groups according to the Mini-Mental State
Examination (MMSE) 23/24 cut-off score. The cognitive decline was statistically
significantly more frequent in patients who were older, female, less educated, low
socioeconomic status, and living in rural areas. There were more problems in the basic
and instrumental activities of daily living and nutrition in patients with cognitive decline.
Anxiety and depression scores were higher in this group. In our study, although the
frequency of cognitive decline and depression according to GDS were 56% and 48%,
respectively; we found that only 10.5% of patients applied to the psychiatrist, and 9.3% of
patients received psychiatric treatment.
Conclusion:
Cognitive decline may cause deterioration in the daily living activities,
nutrition and capacity for independent functioning. Older age, female, low education, low
socioeconomic status and living in rural area are important risk factors for cognitive
impairment. Cognitive decline in older age may be associated with depression and
anxiety. We assume that when cognitive decline, depression and other psychiatric
problems are unidentified, it may contribute to deterioration of mental health in medically
ill elderly.