Nöropsikiyatri Arşivi; 2013;50(Ek 1):52-55
Beyin Omurilik Sıvısı Lenfositozu ve Geçici Nörolojik Bulguların Eşlik Ettiği Baş Ağrısı Sendromu
A Çoban, E Shugaıv, E Tüzün
İstanbul Üniversitesi, İstanbul
Beyin omurilik sıvısı (BOS) lenfositozu ve geçici nörolojik bulguların eşlik
ettiği baş ağrısı (“headache accompanied with transient neurologic deficits
and cerebrospinal fluid lymphocytosis”; HaNDL) sendromu; iyi gidişli,
kendi kendini sınırlayan ve nadir görülen bir sendromdur. Uluslararası
Baş Ağrısı Bozuklukları sınıflamasının ikinci baskısında HaNDL sendromu,
sekonder baş ağrılarının içinde “damar dışı kafa içi hastalıklarıyla ilişkili
baş ağrıları” olarak tanımlanmıştır. Etiyolojisi tam olarak bilinmese de son
yıllarda, iyon kanalı otoimmünitesinin HaNDL patogenezine kısmen katkı
sağlayabileceği bazı yazarlar tarafından gösterilmiştir. Bu yazıda, HaNDL
sendromunun tanımı, klinik tablo ve epidemiyolojisi, etiyopatogenezi, ayırıcı
tanısı ve tedavisi son literatür eşliğinde gözden geçirilecektir.
Syndrome of Headache Accompanied with Transient Neurologic Deficits and Cerebrospinal Fluid Lymphocytosis
The syndrome of headache accompanied with transient neurologic deficits and
cerebrospinal fluid lymphocytosis (HaNDL), is a rare, benign and self limiting
syndrome. In the 2nd Edition of the International Classification of Headache
Disorders, HaNDL syndrome was defined in secondary headache group as
“Headache attributed to non-vascular intracranial disorder”. The etiology
of HaNDL is still unknown. In recent years, some authors have shown that ion
channel autoimmunity might at least partially contribute to HaNDL pathogenesis.
In this paper, the definition of HaNDL syndrome, clinical picture and epidemiology
of HaNDL syndrome, etiopathogenesis, differential diagnosis and treatment will
be reviewed with the recent literature.