Amaç: Bilişsel-davranışçı model, istem dışı deneyimlerin yanlış biçimde yorumlanmasının obsesif-kompulsif bozuklukta (OKB) önemli bir rolü olduğunu ileri sürer. Bu modele göre, daha derinde yatan hatalı inançların yanlı yorumlamaya katkıda bulunmasıyla, hastalar düşüncelerini kontrol etmek için farklı yöntemler kullanır. Bu araştırmada bu bilişsel kavramların ölçümüne yönelik üç öz-bildirim aracının psikometrik özelliklerinin klinik örneklemde karşılaştırmalı olarak gözden geçirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmada OKB ve başka bir kaygı bozukluğu tanısı konmuş iki hasta grubuna ve üniversite öğrencilerinden oluşan kontrol grubuna anlık yorumlama, inançlar, düşünce kontrol yöntemleri, sorumluluk tutumları, düşünce-eylem kaynaşması, düşünce bastırma, OKB belirtileri, öz-güven ve kişilik özellikleri ile ilgili ölçüm araçları uygulanmıştır. Bulgular: Anlık yorumlama, inançlar ve düşünce kontrol yöntemleri ölçüm puanları, OKB hastalarında diğer gruplardan daha yüksektir. Bu üç faktör diğer bilişsel faktörlerle de anlamlı ilişkiler göstermektedir. Tartışma: Bu bulgular, OKB’ye özgü anlık yorumlama, inançlar ve düşünce kontrol etme yöntemlerinin ülkemizdeki klinik örneklemde de geçerli olduğuna ve uygulanan öz-bildirim ölçüm araçlarının da psikometrik olarak tatminkar özelliklere sahip olduğuna işaret etmektedir.

Objective: Misinterpretations of intrusive experiences are suggested to play critical role in the development and maintenance of obsessive-compulsive disorder (OCD). Some faulty belief domains are also assumed to contribute to the immediate misappraisal of intrusions and thus, patients with OCD try to control their thoughts with various thought control strategies. This study aims to examine these cognitive concepts among Turkish patients with OCD and comparatively review the psychometric characteristics of three instruments in clinical samples. Methods: The sample of the study was constituted of patients with OCD and any other anxiety disorders and undergraduate university students as control group. An instrument set on immediate misinterpretations, beliefs, control strategies, responsibility attitudes, fusions of thoughts and actions, thought suppression, OCD symptoms, self-esteem and personality characteristics was administered to the sample. Results: Having acceptable reliability values, instrument tools of immediate interpretations, beliefs and thought control methods were found to be higher in OCD patients. These three factors were found to be significantly associated with other relevant cognitive correlates, while they were not related to some other factors such as psychoticism. Conclusion: These findings show that misinterpretations of intrusions, beliefs and control methods are also valid concepts in Turkish clinical samples that live in a different cultural context, and the self-report instruments of these cognitive factors were shown to display satisfactory psychometric properties. Key words: obsessive-compulsive disorder, misinterpretations of intrusions, faulty belief domains, thought control strategies