Psikoloji Çalışmaları; 2012;32(1):43-71
Sosyal Bilimcilerin Sosyal Bilim ve Üniversite Temsilleri
KO Paker
Ege Üniversitesi, İzmir
Bu çalışmada akademisyenlerin ‘ideal
üniversite ve sosyal bilim’ temsilleri ile içinde
yaşadıkları üniversite ve sosyal bilim anlayışını
nasıl algıladıkları incelenmektedir. Araştırmaya
farklı üniversitelerden 292 akademisyen
katılmıştır (130 K, 162 E). Soru formu üniversite
ve sosyal bilim ile ilgili çeşitli sıfat ve işlevler
içermektedir. Akademisyenlerin bunlar arasında
seçimler yaparak, ideal üniversite ve sosyal bilim
temsillerini ve pratikte içinde yaşadıkları üniversite
ve sosyal bilim anlayışını nasıl algıladıklarını
ortaya koymaları hedeflenmiştir. Sonuçlar, üniversite
ideali ile ilgili iki temsil örüntüsü ortaya
koymaktadır: Kültür üniversitesi sıfat ve işlevleri
doğrultusundaki sosyal temsil ile liberal ve piyasa
eğilimli sosyal temsil. Bunlardan birincisi, yüksek
frekanslarla hegemonik bir temsile işaret etmektedir.
Bu sonuçla paralel, iki sosyal bilim temsili
gözlenmektedir: “Kültür bilimi olarak sosyal
bilim” ile “işlevselci ve pozitivist sosyal bilim”
temsilleri. Sosyal bilimlerin birinci temsilini niteleyen
sıfat ve işlevler görece olarak daha yüksek
frekansa sahiptir. Akademisyenlerin çalıştıkları
üniversite ve içinde bulundukları çevrenin hâkim
sosyal bilim anlayışları ile ilgili algılamalarına
ilişkin bulgular, çeşitli görüşleri niteleyen sıfat
ve işlevlerin melez bir şekilde gruplandığına,
pratik gerçekliğin herhangi bir modele göre
yapılanmadığına işaret etmektedir.
Representations of Social Science and University among Social Scientists
In this study, the academics’ representations
of ‘ideal university and social sciences’, and their
perceptions of the university and social sciences
acumen they exist in, is examined. 292 academics
from different universities have contributed to the
present study (130 W, 162 M). The questionnaire
contains various adjectives and functions related
to the university and to social sciences. It has
been targeted that Academics make their respective
choices among the adjectives and functions
and thereby construct their representations of
ideal university and social sciences and explicate
how they perceive the university and social sciences
they experience in practice. The results of
the study reveal the presence of two patterns of
representation concerning the university ideal: A
representation pattern aligned with the adjectives
and functions referring to the culture university,
and another representation pattern aligned
with the adjectives and functions referring to a
liberal, market-oriented university. The former
one, points to a hegemonic representation in
high frequencies. Parallel with this result, two
distinct social science representations have been
observed: “social science as a culture science”
and “a functionalist and positivist social science”.
The adjectives and functions featuring the
first representation of social sciences have been
found to be relatively higher in frequency. The
findings related to the perceptions of the academics’
concerning dominant conceptions of social
sciences of the universities they were employed
and the environments they practiced, showed that
the adjectives and functions predicating various
views were grouped in hybrid manners; indicating
that in actual reality, there was no construction
corresponding to one distinct model.