Türkiye Klinikleri Psikiyatri Dergisi; 2001;2(1):60-66
Şehir İçi Ulaşımda Görev Alan Otobüs Şoförlerinde kişilik Özellikleri, Ruhsal Belirtiler Ve Kaygı Düzeyleri
H İşsever, L Önen, HH Sabuncu, O Altunkaynak
Amaç: Bu çalışmanın amacı, şehir içi ulaşımda görevli şoförlerde kişilik özelliklerini ve çalışma koşullarının ruhsal durum ve kaygı düzeyleri üzerinde olumsuz etkisinin olup olmadığını araştırmaktır.
Materyal-Metod: Bu çalışmada sürekli olarak şehir içi ulaşımda görevli şoförlerde kişilik özellikleri, ruhsal belirtiler ve kaygı düzeyleri araştırılmaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamına sürekli olarak İstanbul'da şehir içi ulaşımında otobüs şoförlüğü yapan 208 kişi alınmıştır. Kişilere Eysenck Kişilik Testi, SCL90-R (Symptom Check List) Ruhsal belirti indeksi ve Spielberger'in Durumluk -Sürekli Kaygı Envanteri bire-bir görüşme yöntemi ile uygulanmıştır.
Bulgular : Kişilerin yaş ortalaması 38.65 ± 4.69 , çalışma yılı ortalaması ise 7.55± 4 yıldır. Eysenck kişilik testi (EPQ) dışadönüklük ortalama standart puanını 55, nörotizm ortalama standart puanını ise 25 kişi aşmıştır. psikotizm ve yalan ortalama standart puanlarını aşan kişi olmamıştır. Tüm grubun durumluk kaygı puanı 41.94 ± 8.93, sürekli kaygı puanı ise 47.00 ± 7.02 bulunmuştur. Tüm grupta SCL90-R genel belirti ortalaması (GSI) 1.09±0.57 bulunmuştur. Bel - sırt ağrısı olanlarda, işinden memnun olmayanlarda, uzun yıllar şoförlük yapanlarda, SCL90-R tüm alt test puanları daha yüksek bulunmuştur. SCL90-R alt testlerinden, paranoid düşünceler, somatizasyon, öfke düşmanlık ve sürekli kaygı puanları 11-15 yıl çalışanlarda daha yüksek bulunmuştur. Bel sırt ağrısından şikayet edilen süre ile kişiler arası duyarlılık, psikotizm, somatizasyon, öfke - düşmanlık, GSI skorları arasında istatistiksel olarak zayıf ilişkiler bulunmuştur.
Sonuç: Sürekli dikkat gerektiren ve stresli işlerde çalışanlara gerekli periyodik muayenelerin yapılmasının yanı sıra, ruhsal durumlarının da değerlendirilerek, kişilere rahat bir çalışma ortamı sağlanması faydalı olacaktır.
Personality characteristics, psychological signs and anxiety levels of drivers who are in charge of inner city transportation
Purpose: The purpose of this research is to examine whether work conditions have bad influence on drivers' psychological health or not, as well as examining drivers' personal characteristics.
Materials and methods : In this study, personality characteristics, psychological signs and anxiety levels of drivers who were in charge of inner city transportation in Istanbul, were investigated. 208 regular bus drivers were selected for this study EPQ (Eysenck Personality Questionnaire), SCL90-R (Symptom Check List) and STAI (Spielberger's State and Trait Anxiety Inventory) were applied to these drivers.
Result: Average age of drivers was 38.65 ± 4.69, and the working period was 7.44±4 [year]s. According to Eysenck Personality Questionnaire results; there were 55 drivers who had passed average standard extroversion scores, and 25 drivers who had passed average neuroticism scores. There were no drivers who had passed average standard psychoticism and lying. It was found that STAI score of whole group was 41.94 ± 8.93, STAI trait score was 47.00 ± 7.02. Average SCL90-R of whole group was 1.09 ± 0.57. All sub test scores of SCL90-R were higher for those who had back pain, were not satisfied with their jobs and drove for long-term. Sub tests (paranoid thoughts, somatization, anger-hostility) of SCL90-R and STAI trait scores were higher for those who have been working for 11-15 [year]s.
Conclusion: It will be useful to have periodical examinations for those who work on demanding jobs, besides evaluating their psychological status if it is necessary. Creating healthier working conditions and increasing quality of life may require to change work environment.