Panik bozukluğunun (PB) tedavisinde son yıllarda önemli gelişmeler kaydedilmiş olsa da hastalığın etiyolojisi hala belirsizliğini korumaktadır. Hastalığın oluşumunda nörobiyolojik etkenlerin yanı sıra psikolojik etkenlerinde rolü olduğu uzun süredir bilinmektedir. PB’nin psikodinamik temelinde ayrılık anksiyetesi, savunma stilleri, davranışsal inhibisyon, bağlanma biçimleri ve bağımlılık- bağımsızlık çatışmaları gibi etkenlerin rolü olabileceği düşünülmektedir. Hastalığın ruhsal etiyolojisinde bilişsel kuram çerçevesinde pek çok teori geliştirilmiştir. Beck, Clark, Bandura ve Casey’nin teorilerinin genel olarak ortak yanı “bedensel duyumların felaketleştirici ve yanlış olarak yorumlanmasıdır”. Ayrıca son zamanlarda hastalığın oluşumunda yeni bir kavram olarak geliştirilen “Anksiyete Duyarlılığı” üzerinde durulmaktadır. Anksiyeteye bağlı duyum ve belirtilerin zararlı fiziksel ve/veya toplumsal sonuçları olduğuna dair aşırı bir korku olarak tanımlanan anksiyete duyarlılığı PB’ye özgül olarak geliştirilmiş olmasına rağmen diğer ruhsal hastalıklarda da bir risk faktörü olabileceği düşünülmektedir. Bu yazıda PB’nin oluşumunda rolü olan psikolojik etkenleri son literatür bilgileri ışığında ayrıntılı olarak değerlendirdik.

Although significant improvements have been achieved in recent [year]s in the treatment of panic disorder (PD), the etiology of the disease still remains unclear. The role of psychological factors play in the pathogenesis of the disease, as well as the neurobiological factors that are known for a long time. In psychodynamic basis of PD, factors such as separation anxiety, defensive styles, behavioral inhibition, attachment styles, dependence-independence conflicts is thought to be play role. Many theories have been developed within the framework of cognitive theory in the etiology of PD. In theories of Beck, Clark, Bandura and Casey, catastrophic and wrong interpretation of bodily sensations are common factors. In addition, in the development of PD a new concept which is named “Anxiety Sensitivity” is recently emphasized. Although anxiety sensitivity is developed specifically for PD, studies showed that it is also a risk factor for various mental disorders.