Damgala(n)ma, kişininin, ruhsal bozukluk, etnik köken, ilaç kötüye kullanımı veya fiziksel yeter-sizlik gibi niteliklerine dayanarak kusurlu veya itibarsız gibi olumsuz değerlendirilmesidir.1 Damgalanan bireylerin, insanların kendilerini reddedeceği ve değersizleştirdiklerine inanma, demoralizasyon, benlik saygısında azalma, sosyal uyumda bozulma, işsizlik, gelir kaybı, psikiyatrik tedaviye uyumda azalma gibi birçok olumsuz sonuçlar yaşadıkları belirtilmektedir. Ruhsal bozukluğu olan kişiler ve ailelerinin çevreden somut olarak bir damgalanma, dışlan-ma ya da ayrımcılığa maruz kalmadıkları halde, bu duyguyu yaşadıkları görülmüştür. Ruhsal bozukluğu olan kişiler ve yakınları toplumdan önce kendilerini damgalamaktadır. Bu süreç kişiye ruhsal bozukluk tanısı konmasıyla başlar, bu kişilerde önceden var olan “ruhsal olarak hasta kişi” kalıbı canlanır. Kişinin bu kalıp yargısı ne kadar olumsuzsa, algıladığı damga-lanma da o kadar yüksek olmaktadır. İçselleş-tirilmiş damgalanma olarak isimlendirilen bu kavram, nesnel olarak dışlanmaya ya da ayrım-cılığa maruz kalma deneyimlerinden bağımsız-dır. Bu süreçte kişi somut bir kanıt olmaksızın kendisi için bazı olumsuz değerlendirme ve yargılarda bulunmaya başlamakta ve ardından toplumun da kendisini değersizleştirdiği, hasta olduğu için damgalandığı ve dışlandığı duygu-sunu yaşamaya başlamaktadır. Toplumdaki damgalamanın içselleştirilmesi, bireylerin ciddi şekilde örselenmesine yol açmaktadır. Bu birey-ler bir kez kendileri ya da başkaları tarafından “akıl hastası” olarak etiketlendiklerinde, isteme-yerek de olsa kendilerini bu grubun bir üyesi olarak görürler. Damgalanmanın içselleştirilme-siyle birlikte bu olumsuz kalıp yargılar kendileri için de geçerli “gerçekler” haline gelir ve kişide utanma duygusuna yol açar. Algılanan damga-lanmanın, bireylerin benlik saygısı ve öz yeter-liliğini azalttığı ve iyileşme olasılıklarını sınır-ladığını belirtilmektedir. Damgala(n)ma ve içselleştirilmiş damgala(n)ma da etkili olan olumsuz kalıplaşmış yargılar belirlenip bunların olumluya dönüştürülmesinde hasta, aile ve topluma yöne-lik duyarlılığı artırarak, bilinçlendirme çalışmalarının yasalar, sivil toplum örgütlerini kapsayacak şekilde genişletilerek yürütülmesi, gelecekte ruhsal yönden daha sağlıklı bir topluma ulaşılması açısından önemlidir.

Stigma is the negative evaluation of a person as tainted or discredited on the basis of attributes such as mental disorder, ethnicity, drug misuse or physical disability. When individuals who have been labeled with severe mental illness believe that most people reject and devalue people with mental illnesses, they may suffer a number negative outcomes such as demoralization, lowered self-esteem, impaired social adaptation, unemployment, income loss and reduced psychiatric medication adherence. It is seen that people with mental illness and their family experience stigmatization, alienation and discrimination feelings without be exposed to such concrate feelings from their environment. People with mental illness and their family stigmatize themselves before society do this. This process start with patients’ having mental illness diagnose then stereotype that previously exist in this person “people as mental patient” become awaken. Whether this stereotype is negative, perceived stigmatization become higher. This concept that named as internalized stigma, independent from being exposed to alienation and discrimination experince. In this process person start to have some negative assessment and judgment for himself/herself and then experience feel of that society make him unimportant, stigmatized and externalized because of being patient. Internalization of stigma in society cause to seriously be handled roughly of the person. When this people once stigmatized as mental patient by others, see themselves one member of this group even if not requested. With internalization of the stigma this stereotype become “trues” for themselves and cause to feel of shame. It is indicated that, perceived stigma results in a loss of self-esteem and self-efficacy and limited prospects for recovery. Determination of the stereotiypes these effective in stigma or internalized stigma and change these to pozitive, carry out of making conscious study be enlarge including act and civil society organization by increasing sensitivity towards patient, family and community, has a crucial importance to reach more healthy society as mental in feature.