Sosyal psikiyatrinin, psikiyatri içinde “birey ve toplumda ortaya çıkan sağlıklı veya sağlıksız ruhsal süreçlerde rolü olan veya olduğu varsayılan doğal, sosyal, kültürel, idari, politik, ekonomik etkenler gibi çevresel etkenleri konu edinen bir psikiyatri dalı” şeklinde tanımlandığı ve psikolojiden sosyal hizmet uzmanlığına, ilahiyattan felsefeye, hukuktan siyasete birçok bilim dalının ruh sağlığı ya da ruh sağlığı bozuklukları ile ilişkilendirildiği bilinmektedir.

“Korunma, İyileşme, Toplumsallaşma”, “Göç, Spor ve Beden Sağlığı”, “Türkiye’de Psikiyatri: Yapılması Gerekenler”, “Yapabildiklerimiz ve Yapabileceklerimiz” şeklindeki sadece son üç yılda düzenlenen sosyal psikiyatri kongrelerinin başlıklarına bakıldığında; yukarıdaki tanımlama çerçevesinde ilgili bilim dallarının psikiyatri ile buluşturulmaya çalışıldığını görmek olasıdır.

Sosyoloji ve psikiyatri işbirliğinin H.S. Sullivan ve A. Meyer tarafından başlatıldığı, sosyal epidemiyoloji ve tıbbi sosyolojinin gelişmesi, sosyal epidemiyolojinin sağlığın psikosoyal etkilerini tanımlaması, ardından sosyoloji ve psikiyatrinin farklı yollardan ilerleyerek psikiyatri açısından biyopsikosoyal modelin zayıfladığı; sosyoloji içinse psikiyatrik epidemiyoloji çalışmalarından uzaklaşıldığı belirtilmektedir.

‘Sosyal gerçekliklerin nesneler gibi ele alınması’nı, toplumun, kendisini oluşturan bireylerden farklı bir oluşum olarak incelenmesinin gerektiğini iddia eden Durkheim, “İntihar” adlı eserinde intiharı sosyal nedenler bakımından analiz etmiştir. Durkheim’ın intihara ilişkin sosyololojik açıklamasının “ruhbilim ve toplumsal ruhbilim önermelerine karşıt olmayıp onlarla birbirini tamamlayıcı nitelikte” olduğunu, bu açıdan bakıldığında sosyoloji ve psikiyatrinin aynı konuya iki pencereden bakışının, İntihar’ın yazıldığı 1897 yılına uzandığını söylemek olasıdır.

Postmodernist düşünceden yararlandığı değer-lendirilen M. Foucault, “delilik söyleminin çarpıcı bir şekilde nasıl değişmiş olduğunu gösterdi. Örneğin, Ortaçağda “deliler” genel olarak zararsız olarak düşünülmekteydi; hatta bazıları onların Tanrı vergisi bazı özel algılama yeteneklerinin olabileceğini düşünmekteydi. Foucault, bizim şimdiki inanç ve uygularımızın ardında yatan sayıtlıları açık kılmaya ve kendisine geçmişten uzanarak şimdiyi görünür kılmaya çalıştı.

Foucault, hapishaneler, akıl hastaneleri, okullar gibi kurumlar üzerinden yorumlamalarıyla “bedenin devlet tarafından disiplin altına alınması ve düzenlenmesi olgusuna dikkat çekerek, modern tıbbın ortaya çıkışıyla ilgili düşüncelerimizin şekillenmesine önemli bir katkıda bulunmuştur.”

‘Psikiyatri için yardımcı temel bilimlerden biri’ olarak nitelenen ve psikiyatride sosyolojik verilere uygun bir yaklaşımın gerektiği, birçok kez bu iki alanın işbirliğinin vurgulandığı: “Ruh sağlığı alanında, toplum, sağlık çalışanları ve en önemlisi bu konuda politika belirleyen ve uygulayan kesimlerin işbirliği ile geniş bir yelpazede çalışılması gereklidir.” denilerek kurumsallaşmaya dikkat çekildiği görülmektedir. Esasen sosyoloji-psikiyatri ilintilendirmesi üzerinde iki alanın da hemfikir olduğu söylenebilir; ancak bu işbirliğinin nasıl ve ne şekilde tasarlanacağı konusuna da dikkat çekilmelidir. Yapılacak çalışmaların psikiyatri alanından sosyoloji alanı-na veya sosyolojiden psikiyatriye bakışlar düzeyinden, iki alanın konuları ve yöntemleri bakı-mından -iki alan için de vizyonlarını korumaları kaydıyla- kesişim kümelerinin sınırlarını belirlemenin faydalı olacağına inanılmaktadır.

In this panel discussion, it will be mentioned about relationship between sociology and psychiatry. Sociology and psychiatry disciplines are related to each other. Actually, it can be said that these two scientifical areas agree with this relationship. We should point out how these relationships would design. These two areas should maintain their subjects, methods, technics, visions and missions. In addition to this, studies which would conduct together, determine their limits. Wheter sociology is a fundamental science to psychiatry, when take into consideration of reductionist medical approaches in psychiatry which ignores social factors, it seems become more important than it was before