Amaç: Bu çalışmada, üniversite öğrencilerine göre
sigara ve alkol kullanmaya başlamada ve sigarayı bırakmada
etkili olan faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmanın örneklemini Dokuz Eylül
Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi lisans programlarına devam
eden 396 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak
Problem Davranışlar İndeksi, Sigara İçme Nedenleri, Alkol
Kullanma Nedenleri ve Sigara Bırakma Nedenleri ölçekleri
kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS 11.0 programından
yararlanılarak frekans dağılımları hesaplanmış ve ki-kare
anlamlılık testi yapılmıştır.
Bulgular: Üniversite öğrencilerine göre sigaraya
başlamada ve sigarayı bırakmada etkili olabilecek etmenler
önem sırasına göre değerlendirildiğinde: “Stresliyken
rahatlatması” (%35.6) ve “Yemek sonrası keyif vermesi”
(%31.8) sigaraya başlamada etkili olabilecek etmenler
arasında ilk sıralarda yer alırken; “Sağlık için zararlı olması”
(%87.4) ve “kötü kokması” (%86.9) sigarayı bırakmada etkili
olabilecek etmenler arasında ilk sıralarda yer almaktadır.
Alkol kullanmaya başlamada etkili olabilecek etmenler
önem sırasına göre değerlendirildiğinde de “Çevredeki
insanlarında alkol kullanması” (%65.4), “İnsanları birbirine
yakınlaştırması” (%47.3) ve “Sosyal ortamlarda daha rahat
olmayı sağlaması”dır (%43.9).
Araştırma sonucunda elde edilen bulgular sigara ve
alkole başlama ile sigarayı bırakmada etkili olan etmenlerin
sigara ve alkol kullanıp kullanma değişkenlerine göre anlamlı
bir farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır.
Sonuç: Üniversite öğrencileri, sigara kullanımında etkili
olan en önemli faktör olarak bu maddenin rahatlatıcı etkisinin
olmasına işaret etmişlerdir. Alkolün tercih edilmesinde en
çok etkili olan etmen ise alkolün sosyal ortamlarda etkileşimi
kolaylaştırıcı bir rol oynamasıdır. Sigaranın sağlık için
zararlı etkilerinin olması ise sigarayı bırakmada ya da sigara
içmemede etkili bir neden olarak kabul edilmektedir.

Objective: The aim of this research is to evaluate the
factors for cigarette use, alcohol use and quit smoking in the
perspective of university students.
Method: The research was conducted among 396
university students of Education Faculty of Dokuz Eylul
University. Multiple Problem Behavior Index, Positive
Functions of Smoking Scale, Negative Functions of Smoking
Scale and Positive Functions of Alcohol Scale were used in
collection the data. Data were analyzed by using frequency
analysis and Chi-square test. SPSS 11.0 for Windows was
used to perform statistical analysis.
Results: Specifically, two items “Helps you to relax when
you’re stressed out” (35.6%) and “It adds to the pleasure of
a meal” (31.8%) are the most important reasons for smoking
cigarettes, according to university students. And three items
“Other people around me drink” (65.4%), “It helps people
feel closer to each other” (47.3%), “Makes you feel less
tense and more at ease in social situations” (43.9%), are the
most important reasons for drinking alcohol. On the other
hand items that “It is bad for your health” (87.4%) and “It
makes everything smell bad” (86.9%) are the most important
reasons for not smoking cigarettes according to university
students.
In this study it is found significant differences between
smoking and nonsmoking students on the factors for
cigarette use and quit smoking. Similarly factors for starting
alcohol use and quit alcohol were differed according to
drinkers ad nondrinkers.
Conclusion: Relaxing impact of smoking cigarette
and facilitative impact of social relations of drinking alcohol
are the reasons for using these substances according to
university students. Also harmful impact of smoking was the
most important reason for quit smoking.