Amaç: Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği-21, (EBÖ-
21) Hausenblas ve Downs (2002) tarafından egzersiz
bağımlılığının tespiti için geliştirilmiş, 21 sorudan oluşan
bir kendini değerlendirme ölçeğidir. Bu çalışmada, egzersiz
bağımlılığının tanımlanması ve uzun süredir, yüksek şiddette
ve sıklıkta egzersiz yapan bireylerde egzersiz bağımlılığının
saptanması için Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği–21’in (EBÖ-
21) Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışmasının yapılması
amaçlanmıştır.
Yöntem: İstanbul ilindeki Pamukspor, Darüşşafaka,
Enka ve İTÜ Spor Merkezlerinde iki yıl ve üzeri egzersiz
yapanlar ile iki yıldır hiç egzersiz yapmayanlar çalışma
kapsamına alınmıştır. Çalışma örneklemini, hiç egzersiz
yapmayan (n= 38), haftada üç-dört gün egzersiz yapan (n=41)
ve haftada beş gün ve üzeri egzersiz yapan (n=45), 124
katılımcı oluşturmuştur. Çalışma iki aşamadan oluşmuştur.
İlk aşamada, Ölçeğin (EBÖ–21) test-tekrar test geçerlilik
ve güvenilirliğinin sağlanması için EBÖ–21, katılımcılara
iki haftalık ara ile uygulanmıştır. İkinci aşamada, örneklem
grubu içerisindeki egzersiz bağımlısı bir grubun varlığına
bakılmıştır. Ayrıca egzersiz bağımlılığı ile egzersize katılım
yılı ve haftadaki egzersiz yapma sıklığı arasındaki ilişki
incelenmiştir.
Bulgular: Güvenilirlik analizi sonucunda ilk test için
(Cronbach) a=0.96 ve ikinci test için de (Cronbach) a=0.97
bulunmuştur. Ayrıca test ve tekrar test uygulamalar arasında
yapılan Pearson Korelasyon analizlerinde bütün maddeler
için P<0.001 düzeyinde anlamlılık bulunmuştur. Örneklem
grubunda, n=14 kişinin egzersiz bağımlısı olduğu tespit
edilmiştir. Egzersiz bağımlılığının haftada beş gün ve üzeri
sıklıkta egzersiz yapanlar (n=13) ile beş yıl ve daha uzun
süredir egzersiz yapanlar (n=10) arasında yaygın olduğu
tespit edilmiştir. Bu veriler egzersiz bağımlılığı ile egzersize
katılım yılı ve haftadaki egzersiz yapma sıklığı arasında pozitif
bir ilişki olduğunu göstermektedir.
Sonuç: Bu çalışmanın bulguları “Egzersiz Bağımlılığı
Ölçeği-21 (EBÖ–21)”in Türkçe çevirisinin uzun süredir,
yüksek şiddette ve sıklıkta egzersiz yapan bireylerde egzersiz
bağımlılığını tespit etmek için geçerli ve güvenilir olarak
kullanılabileceğini düşündürmektedir.

Objective: Exercise Dependence Scale-21 is a 21 item
self-reported scale developed by Hausenblas ve Downs
(2002) to examine exercise dependece. The purpose of this
study was to describe the concept of exercise dependence
and to provide reliability and validation study for the Turkish
version of the Exercise Dependence Scale–21 (EDS-21) that
examine exercise dependence among the participants who
exercise for a long time in high intensity and frequency.
Method: This study was conducted with exercisers for
two [year]s or more in Pamukspor, Darussafaka, Enka and ITU
Sports Centers in Istanbul and non-exercisers for two [year]s or
more. One hundred twenty four participants who identified
their frequency of exercise per week as either non-exerciser
(n=38), three or four days per week (n=41) and five days and
more per week (n=45) for two [year]s or more were included
in the study. This study has twofold. In the first part, the
EDS-21 was administred to the participants to provide two
weeks test-retest reliability and validation. In the second part
of the study, exercise dependence was examined among
the participant group. The relationship between exercise
dependence and [year]s of participation to exercise and
frequency of exercise per week was also examined.
Results: Reliability analysis (Cronbach Alpha) for
both administiration with result of alpha for the first
administiration (Cronbach) a=0.96 and (Cronbach) a=0.97
for the second administiration. Also Pearson Correlation
between test and retest for all items has been found to be
highly significant (P<0.001). N=14 participants are classified
as exercise dependent in the participants group. It was found
that exercise dependence is more prevalent among the
participansts who exercise five or more days/week (n=13)
for five [year]s or more (n=10). This results demonstrated
positive relationship with exercise dependence and [year]s
of participation to exercise and frequency of exercise per
week.
Conclusion: Results of this study suggests that Turkish
version of EDS –21could be used as reliable and valid tool to
examine exercise dependence among the individuals who
exercise for a long time in high intensity and frequency.