Klinik Psikofarmakoloji Bülteni; 1991;1(2):53-64
Alzheimer Hastalığında İpliksi Proteinler: Moleküler Biyolojide Yeni Görüşler
WE Klunk, DJ Abraham (Çev. P Gökalp)
Pitssburgh University, USA
Alzheimer hastalannda (AH) tesbit edilen nörofibriler
düğümler (NFD), nörit plakları (NP) ve serebrovasküler
amiloidle ilgili son çalışmalar bu hastalığın moleküler biyolojisini
anlamada yeni ufuklar açmıştır. Eşleşmiş helezoni
lifler (EHL) başta gelen hücre içi ipliksi birikimlerdir. Bunlar
normal hücre içi proteinlerden farklı görünmekle birlikte,
‘tau’ adı verilen bir mikrotubulus proteinin önemli bir
komponentini de içerirler. Amiloid lifler AH’da hücre dışı
ipliksi birikintileri meydana getirirler. Amiloid lifler, 43
amino asitten oluşan küçük bir proteinden meydana gelmiş
tir. Bazı araştırıcılar, eşleşmiş helezoni liflerin (EHL) bu
proteinden oluştuğunu öne sürmüşlerse de, bu konu halen
tartışmalıdır. Moleküler genetik çalışmalarda "beta-amiloid
proteinMin dizisine sahip daha büyük bir proteini kodlayan
bir genin varlığından söz edilmiştir. İlginç olan, bu gen, familyal
AH geninin de yerleşim yeri olan 21 kromozom üzerinde
yerleşmiştir, fakat bu iki gen birbirinden faklıdır. Bu
anormal birikintilerin kökeni ile ilgili birkaç varsayım mevcuttur
ve bunlar nörol kökenli olduğu varsayımından, merkezi
sinir sistemi dışında meydana gelip kan yoluyla nakledildikleri
varsayımına kadar uzanmaktadır. Bu son ilerlemelerin
sonuçlan oldukça önemlidir, çünkü AH ile ilgili kesin
tanı olanaklarım ve bu ipliksi proteinlerin sentez, depolanma
veya ortadan kaldırılmasının tedavi amacıyla düzenlenmesini
(müdahalesini) gündeme getirmektedir