Kişilik bozuklukları ve ruhsal hastalıkların etkileşimi psikiyatrinin en temel tartışma alanlarından biridir. Hem ayırıcı tanı söz konusu olduğunda hem de eştanı durumlarında klinik pratikte ve araştırmalarda sorunlar ortaya çıkmaktadır. Son zamanlarda tanı sistemlerinde, kişiliğin değerlen- dirilmesi ile ilgili gelişmeler dikkat çekmektedir. DSM-5, kişilik bozukluklarının kategorik sınıflandırmasını korurken bir yandan da boyutsal kişilik modeline geçiş için bir adım atmıştır. ICD-11 ise, kişilik bozuklukları kadar, normal kişiliğin de değerlendirilmesinin önemini vurgularken, daha radikal bir değişiklikle boyutsal modele geçiş yapmıştır. ICD-11 aynı zamanda “kişilik zorluğu” adı altında yeni bir kavramla, klinikte sık rastlanılan kişilik bozukluğu düzeyine varmayan geniş bir olgu grubunu da kapsamayı hedeflemiştir. Şizotipi, şizofreniye benzer klinik özellikler ve şizofreniye yatkınlık sağlayan birçok özelliği kapsayan popüler bir kavram olarak şizofreni araştırmalarında sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Çok boyutlu ve heterojen yapısı, normal kişilerden şizofreniye kadar çok geniş bir süreklilikte karşımıza çıkması, farklı sonlanım noktaları ile şizotipi- nin şizofreni ile ilgili anlayışımızı geliştireceği düşünülmektedir. A küme kişilik bozuklukları, tanı ve tedavi güçlükleri ile diğer kişilik bozukluğu kümelerinden ayrılır. Şizotipal kişilik bozukluğu tanı sistemlerine sonradan girse de, tanı geçerliliği diğer A küme kişilik bozukluklarına göre daha yüksektir. Bir diğer önemli özelliği de kişilik bozuklukları arasında şizofreniye olan klinik benzerliğidir. Bu benzerlik ve renkli klinik belirtiler daha sık tedavi başvurularına ve klinik çalışmalara daha çok katılmalarına neden olur. Bu yazıda tanı sistemlerinin güncel kişilik modelleri ve A küme kişilik bozukluklarının şizofreniyle olan ayırıcı tanısı ve tedavi seçenekleri üzerinde durulacaktır.

Interaction between personality disorders and mental disorders is one of the main topics of psychiatry. Problems may arise in clinical practice and research studies in terms of both differential diagnosis and comorbidity. Recently, remarkable developments are seen at diagnostic systems in the field of evaluation of personality. DSM-5 made an important step towards the transition to the dimensional personality model while preserving categorical classification of personality disorders. On the other hand, while emphasizing the importance of normal personality evaluation in addition to personality disorders, ICD-11 made a more radical change switching to dimensional model. Additionally, with a new concept named as “personality difficulty”, ICD-11 aimed to target a wide case group which does not reach personality disorder level. Schizotypy is a popular concept commonly seen in schizophrenia research studies which covers many clinical characteristics resembling and enduring vulnerability to schizophrenia. Its multidimensional and heterogeneous structure, being encountered in a wide spectrum from normal people to people with schizophrenia and its different outcomes lead us to think that schizotypy will extend our point of view towards schizophrenia. Cluster A personality disorders are differentiated from other personality disorder clusters with its difficulties in diagnosis and treatment. Although added into the diagnostic systems more recently, schizotypal personality disorder has a higher diagnostic validity than that of other cluster A personality disorders. Another significant characteristic of this personality is its clinical resemblance to schizophrenia compared to other personality disorders. This resemblance and its wide clinical symptoms result in higher inclusion in treatment applications and clinical studies. This paper will focus on current personality models, differential diagnosis of cluster A personality disorders compared to schizophrenia and treatment options.