Madde kullanım davranışı, önlenmesi ve müdahale edilmesi gereken önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu sorunla mücadele edebilmek için madde kullanım davranışına yol açan risk faktörlerinin ve madde kullanım davranışının neden olduğu biyopsikososyal sorunların belirlenmesi önemlidir. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, bireylerin madde kullanmaya ilişkin deneyimleri üzerinden, kendilerini madde kullanmaya iten faktörleri ve madde kullanmaya başladıktan sonra yaşadıkları biyopsikososyal sorunları nitel araştırma yöntemiyle belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda madde bağımlılığı grup çalışmasına katılmış ve ölçüt örnekleme tekniğiyle seçilmiş olan 50 erkek katılımcıya “madde kullanım davranışlarına ilişkin deneyimleri, madde kullanmaya başlama nedenleri, hangi faktörlerin kendilerini madde kullanmaya ittiği” ve “madde kullanmaya başladıktan sonra hayatlarında gerçekleşen olumlu ya da olumsuz durumların neler olduğu” sorulmuştur. Katılımcı ifadelerine uygulanan içerik analizi sonuçları, aile sistemi, adölesan dönem, akran ve arkadaş etkisi, stres ve baş etme mekanizmasında zayıflık, önemli bir kişinin kaybı ve yas, madde kullanım davranışının yaygın olduğu sosyal bir çevrede yaşama, maddeye ulaşabilirlik ve merak duygusu faktörlerinin bireyi madde kullanmaya iten başat risk faktörleri olduğunu göstermiştir. Ayrıca bireylerin, madde kullanmaya başladıktan sonra akademik veya iş yaşantılarına ilişkin problemler, ailevi sorunları, sosyal dışlanma, depresyon, hatta intihar girişimi gibi farklı psikososyal problemlerle baş etmek zorunda kaldıkları saptanmıştır. Bu bulgular göz önünde bulundurulduğunda, madde kullanım davranışının önlenmesine yönelik stratejiler belirlenirken söz konusu risk faktörlerinin ve yol açtığı sorunların dikkate alınmasının, müdahale ve rehabilitasyon çalışmalarının bütüncül bir bakış açısıyla planlanması ve uygulanması bakımından önemli olduğu düşünülmektedir.

Substance use is an important public health problem that needs to be prevent and intervent. Identifying the risk factors that lead to substance use behaviors and identifying the biopsychosocial problems caused by substance use behavior are important in order to cope with this problem. Therefore, the aim of this study is to determine the reasons that lead individuals to substance use, their life experiences of substance use behaviors, and the biopsychosocial problems related to substance use using the document analysis method. For this purpose, 50 males were studied who were participating in addiction group work and who had been directed to probation services. The participants were asked about their life experiences related to substance use behaviors, their reasons for beginning substance use, which factors led them into substance use, and what pros and cons were in their lives after they had begun using substances. The participants’ answers were analyzed through the traditional content analysis method, a qualitative research method. According to the results, the most important risk factors that cause individuals to use substances are found to be family system, adolescence, peer and friend influence, stress and weakened coping mechanisms, loss of a significant object and mourning, accessibility and curiosity about a substance. Moreover, substance users stated that after they had begun using substances, they had to cope with psychosocial problems such as academic problems, family problems, social exclusion, depression, and suicide attempts. According to the results, many risk factors should be taken into consideration to prevent substance use behaviors, and intervention and rehabilitation studies should be planned and implemented in a hollistic perspective.