Amaç: Dini inançların kişilerin hayatın birçok yönüne ilişkin duygu düşünce ve davranışları üzerinde güçlü etkisi olduğu bilinmektedir. Burada dini yönelim ve dindarlığı ölçmek üzere ölçek geliştirilmesini ve oluşturulan ölçeklerin geçerlik ve güvenirliğinin daha ileri düzeyde incelenmesini amaçlayan iki çalışma sunulmaktadır. Yöntem: Birinci çalışmada dini yönelim ölçeğinin oluşturulması amacıyla madde havuzu oluşturulmuş ve bu havuzdan hakem değerlendirmelerine göre bazı maddeler elenmiştir. Dindarlık ölçeği için yazarlar tarafından Müslüman dindarlığı içeren maddeler oluşturulmuştur. Her iki ölçek Likert tipi olarak düzenlenmiş (Dini Yönelim Ölçeği, DYÖ ve Müslüman Dindarlık Ölçeği, MDÖ) ve sosyo-demografik soru formu ile birlikte üniversite öğrencilerinden oluşan bir örnekleme (n=493) uygulanmıştır. İkinci çalışmada DYÖ ve MDÖ’nün yanısıra Düşünme İhtiyacı Ölçeği,1 Kontrol Odağı Ölçeği2 ve Sosyal Beğenirlik Ölçeğinin3 yer aldığı bir soru formu kullanılarak üniversite öğrencilerinden oluşan başka bir örneklemden (n=349) veri toplanmıştır. Bulgular: Birinci çalışma verilerine uygulanan faktör analizinin sonuçları DYÖ ve MDÖ’nün yapı geçerliğini desteklerken iç tutarlılık analizleri ölçeklerin güvenirliğinin yeterli düzeyde olduğunu göstermiştir. İkinci çalışmada DYÖ ve MDÖ’nin yapı geçerliğini destekleyen bulgular elde edilmiştir. Ayrıca test-tekrar test güvenirlik katsayıları da DYÖ’nün güvenilir bir ölçek olduğunu ortaya koymuştur. Sonuç: Her iki çalışmanın sonuçları geliştirilen DYÖ ve MDÖ’nün güvenilir ve geçerli olduğu yönündedir. Bununla birlikte dini yönelimin sorgulama boyutuna ilişkin geliştirilmesi gereken yönler bulunduğu sonucuna varılmıştır. Her iki çalışmanın bulguları, dindarlık ile dini yönelim arasındaki ilişkiler ve bunların ele alınan diğer değişkenlerle ilişkileri konusunda önceki araştırmaların sonuçlarıyla karşılaştırılarak tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Objective: The effects of religious beliefs on someone’s emotions and thoughts towards several aspects of life are widely known. This paper presents two studies, one of them is on the scale development to measure the religious orientation and religiosity and, another aims to investigate the validity and reliability of the two scales. Method: In the first study an item pool were composed and some items were retained based on the judges’ ratings in order to Religious Orientation Scale (ROS). Items were written by the authors to constitute the Muslim Religiosity Scale (MRS). Both were organised as Likert type scales and administered to a university students sample (n=493) together with socio-demographics. In the second study data were collected from another university students (n=349) sample by means of a questionnaire consisted of Need for Cognition Scale,1,4 Locus of Control Scale,2 and Social Desirability Scale3 besides ROS and MRS. Results: The factor analyses conducted with data from the first study confirmed the construct validity and, internal consistency analyses revealed that both scales were reliable. In the second study findings confirmed the construct validity of ROS and MRS. Conclusion: The findings of both studies showed that ROS and MRS are reliable and valid. However it was argued that the quest religious orientation scale needs to be improved from some aspects. The findings of both studies were discussed in terms of the relations between the religious orientation, religiosity and the other constructs (NFC, LOC, and SD) and compared to the findings of previous studies, and, suggestions were made.